- Hazine-i Evrak Arşiv ve Tarih Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 4
- Osmanlı Devleti'nde Nikâh Muameleleri (1876-1922)
Osmanlı Devleti'nde Nikâh Muameleleri (1876-1922)
Authors : Mustafa Çakici
Pages : 129-151
View : 7 | Download : 5
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Nikâh, İslam hukukunda teklif ve bu teklifin kabul edilmesini içeren bir akit olarak görülmüştür. İki şahit huzurunda yapılmakla geçerlilik kazanan bu akit, İslam\'ın ilk dönemlerinden itibaren kayıt altına alınmaya çalışılmıştır. Dört Halife devrinden başlayarak, Selçuklular, Memlükler, Osmanlılar ve diğer İslam devletlerinde, devlet otoritesinin katılımı zorunlu olmasa da, nikâh işlemlerinin kayıt altına alınması devamlılık göstermiştir. Osmanlı Devleti\'nde ilk dönemlerden itibaren kadıların ya bizzat kendileri ya da izin verdiği imamlar, gayrimüslimlerde ise cemaatlerin ruhani reisleri veya onların izin verdiği papaz veya hahamlar nikâh işlemlerini gerçekleştirmekteydi. Tanzimat\'tan sonra uygulama aynı paralelde devam etse de, nikâhla ilgili kayıtları daha iyi hâle getirmek için birçok yasal düzenleme yapıldı. Bu etkinliği artırmak için nikâh işlemini bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere, bazı cezalar öngörüldü. Ancak bu konudaki en köklü değişikliği, 1917 yılında çıkarılan Hukuk-ı Aile Kararnamesi getirdi. Bu kararnamede Müslümanlara ait hükümlerin yanında gayrimüslimlere ait hükümlere de yer verildi. Gayrimüslimlere ait aile hukuku ihtilaflarının çözüm yeri, şerʻiyye mahkemeleri oldu. Uzun ömürlü olmayan bu kararname, 1919 yılında yürürlükten kaldırıldı.Keywords : Osmanlı Devleti, nikâh, izinname, evlilik, evlenme ilmühaberi