- Hayvan Bilimi ve Ürünleri Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- An Important Safety and Productivity Problem for Beekeepers: Bears
An Important Safety and Productivity Problem for Beekeepers: Bears
Authors : Cengiz Erkan, Ayhan Gösterit, Turgut Aygün
Pages : 45-51
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-24
Article Type : Review
Abstract :Doğa ile iç içe yürütülen bir tarımsal faaliyet olan arıcılıkta arıcılar, üretimin farklı aşamalarında çeşitli tehlikelerle karşı karşıya kalmaktadır. Bu tehlikelerden biri olan ayılar, daralan yaşam alanlarının da etkisiyle sıklıkla üreticiler ile karşı karşıya gelmekte, buna bağlı olarak da gerek güvenlik gerekse verimlilik ile ilgili sorunlar ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda arıcıların önemli sorunları arasına giren ayı karşılaşmalarının nedenlerini, zarar seviyesini ve ayılardan korunma yollarını farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeyi amaçlayan çalışmada, konunun iş sağlığı ve güvenliği boyutu da ele alınmış ve muhtemel risklere dikkat çekilmiştir. Türkiye genelinde yaşayan ayı türü olan ve boz ayı olarak da bilinen Ursus arctos L. hem otçul hem de etçil olması sebebiyle farklı yaşam alanlarına uyum sağlamıştır. Daha çok ormanlık alanları ve insanlardan uzak bir yaşamı tercih eden boz ayıların, ana yayılma alanları Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri olarak bilinse de 2003 yılından itibaren başlatılan koruma çalışmaları ile birlikte yakın dönemlerde Orta Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgelerinde de sayılarının artığı görülmektedir. Geniş bir besin yelpazesine sahip bozayılar, genişleyen tarımsal üretim alanlarına ve yayla turizm faaliyetlerinin artmasına bağlı olarak insanlarla daha yakın yaşar olmuş ve üretim için arılıklarını kırsal alanlara kurmak zorunda olan arıcılar ile daha sık karşılaşmaya başlamışlardır. Severek tükettikleri ballı peteklerin yanı sıra konaklama alanlarından yayılması muhtemel yiyecek kokuları boz ayıların arılıkların etrafında görülme sıklıklarını artırmaktadır. Sürdürülebilir yaban hayatın korunmasını da amaçlayan 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ile avı yasaklanan bozayılar, ilkbaharda kış uykularının ardından açlıklarını gidermek, sonbaharda ise kış uykusu öncesi enerji depolayabilmek için arı kovanlarına zarar vererek ballarını yağmalayabilmektedir. Ayıların arılıklardan uzak tutulabilmek için elektrikli çitler gibi birçok teknolojik aygıttan yararlanılabileceği gibi hayvanları yaşam alanlarına çekecek uygulamalardan da uzak durulması gerekmektedir. Bunun yanında fiziksel yaklaşımlar söz konusu olduğunda sakinliği koruyarak ayının saldırganlık davranışlarını tetiklemeyecek hareketler ile ortamdan uzaklaşmak yararlı olacaktır. Bu aşamada ayı davranışları hakkında bilgi sahibi olmak saldırılardan korunmaya da yardımcı olacaktır. Diğer taraftan tüm üretim faaliyetlerinde olduğu gibi arıcılıkta da çalışma ortamında var olan ya da dışarıdan gelebilecek risklerin değerlendirilerek ortadan kaldırılmasını amaçlayan risk analizleri, iş sağlığı ve güvenliği açısından oldukça önemlidir.Keywords : Arıcılık, Boz ayı (Ursus arctos L.), İş sağlığı ve güvenliği, Risk analizi