- Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi
- Vol: 5 Issue: Special Issue: 3 - AYDIN UğURLU VE GELENEKSEL SANATLAR Special Issue
- BAŞLANGICINDAN 16. YÜZYILA KADAR, TÜRK DOKUMA SANATINDAKİ ÜSLUP, DESEN, MOTİF VE SEMBOLLERİN TARİHİN...
BAŞLANGICINDAN 16. YÜZYILA KADAR, TÜRK DOKUMA SANATINDAKİ ÜSLUP, DESEN, MOTİF VE SEMBOLLERİN TARİHİNE BAKIŞ
Authors : Ülkü Gezer
Pages : 455-477
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2022-03-31
Article Type : Review
Abstract :İnsanlığın en eski sanatlarından biri dokuma sanatıdır. Doğasal olaylara karşı fiziksel olarak savunmasız olan ilkel insan önce giyimde daha sonra barınma ve ısınmada dokumayı kullanmıştır. İlk çağlardan itibaren gündelik yaşam pratiklerinin farklı alanlarında dokumayı kullanan ve geliştiren insanoğlu kültürel motifleri de üretimlerine eklemiştir. Zamanla her kültür kendi anlayışına göre dokumalarında süslemeler de yapmaya başlamıştır. Dünyadaki en eski uygarlıklarından biri olan Türkler de kendi kültürlerine göre dokumacılık sanatını geliştirmişlerdir. Orta Asya’daki Türkler ilk önce hayvanlardan elde ettikleri yünü bükerek iplik elde etmişler ve dokuma yapmışlardır. Daha sonra farklı malzemelerle dokuma yapımı gelişmiştir. Orta Asya dokumalarında hayvan mücadele sahneleri ile başlayan dokuma motifleri, bulut parçaları, kuş, çiçek ve geometrik motifler eklenerek gelişmiştir. İslamiyet’in kabulünden sonra hayvan motiflerini kullanmayı yavaş yavaş azaltan Türkler, üsluplaştırılmış bitki ve geometrik motifleri ileri düzeyde geliştirmiştir. Selçukluların üst seviyedeki dokuma sanatı, Avrupa’da da tanınacak olan Osmanlı dokuma sanatının da temelini oluşturmuştur.Keywords : Türk, dokuma, üslup, motif