- Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi
- Vol: 5 Issue: Special Issue: 3 - AYDIN UğURLU VE GELENEKSEL SANATLAR Special Issue
- OSMANLI KÜLTÜRÜNDE SANDUKA ÖRTÜSÜ GELENEĞİ VE II. MAHMUT SANDUKA ÖRTÜSÜ
OSMANLI KÜLTÜRÜNDE SANDUKA ÖRTÜSÜ GELENEĞİ VE II. MAHMUT SANDUKA ÖRTÜSÜ
Authors : Nevra Bayindir
Pages : 400-429
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2022-03-31
Article Type : Research
Abstract :Sanduka örtüleri devlet yöneticileri ve dini açıdan toplum içinde değer gören mutasavvıflara ait türbe içinde bulunan sandukalar üzerindeki örtülerdir. Tarihin her sürecinde tekstiller statü göstergesi niteliğinde olmuştur. Osmanlı hanedanları tekstil objesinin değerini bir kez daha sanduka üzerinde göstererek mevcut örnekler ve belgeler ile doğumdan mezara kadar olan süreçte tekstil objesinin insanoğlu için vazgeçilmez bir değeri olduğuna tanıklık etmemize vesile olmuştur. Sanduka üzerinde sembolik anlamları olabilen motif ve yazı bezemeli kumaşlar, saray kumaşları, Mekke ve Medine’den gelen kutsandığı düşünülen örtülerin ikinci kez işlevlendirildiği örtüler, kaftanlar, tılsımlı gömlekler, dival işlemeli örtüler, şallar, yemeniler, halı seccadeler ile düz renkli kumaşlar kullanılmıştır. Osmanlı Devleti doğudan getirdiği sanat anlayışını Anadolu’da yine kendi zevk ve dinamikleri doğrultusunda zenginleştirmiştir. İmparatorluğun her döneminde değişen sosyo-ekonomik durumlar saray sanatının kendini sürekli güncellemesine neden olmuştur. Osmanlı saray sanatı yaşayan bir süreç haline gelmiştir. 19. yüzyıl başlarında Osmanlı saray sanatını etkileyen rokoko ve ampir sanatın izlerini sadece mimari yapılarda değil diğer tüm sanat dallarında olduğu gibi tekstil eserlerinde de görebilmekteyiz. Amacımız Osmanlı hanedan türbelerindeki sanduka örtüsü geleneğini tanıtmak ve çeşitli örnekleri bulunan 19. yüzyılda çoğunlukla görebileceğimiz türden olan, ölen kişiler için özel üretilmiş atlas, deri veya ipek kadife kumaş üzerine dival işleme tekniği ile yapılan örtülerden biri olan II. Mahmut sanduka örtüsünü incelemek ve bu alanda yapılan araştırmalara katkı sağlamaktır. Osmanlı Devleti’nin son yüzyılının yenilikçi ve ıslahatçı padişahı olan II. Mahmut’un sanduka örtüsü zarif bezemeleriyle Osmanlı tekstil sanatında rokoko üslubunun görüldüğü örneklerinden biridir.Keywords : Sanduka örtüsü, Osmanlı, Dival işlemesi.