- Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi
- Vol: 5 Issue: Special Issue: 3 - AYDIN UğURLU VE GELENEKSEL SANATLAR Special Issue
- GELENEKSEL KIRKYAMA TEKNİĞİ İLE ÜRETİLMİŞ SECCADE ÖRNEKLERİ VE ÖZELLİKLERİ
GELENEKSEL KIRKYAMA TEKNİĞİ İLE ÜRETİLMİŞ SECCADE ÖRNEKLERİ VE ÖZELLİKLERİ
Authors : Ülkü Küçükkurt
Pages : 253-270
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2022-03-31
Article Type : Research
Abstract :El sanatları, üretildikleri coğrafyada yaşayan insanların gelenek ve göreneklerini yansıtmaktadır. Türk insanının tutumluluğunun estetikle birleştiği kırkyamalar, artan kumaş parçalarının belirli düzende dikilmesiyle oluşturulan yüzeylerdir. Genellikle bu kumaş parçaları, uygulayan kişinin beğenisi doğrultusunda desen ve renk dengesi gözetilerek birleştirilmektedir. Kırkyama çalışmaları önceleri ihtiyaç için üretilirken, günümüzde sanatsal bir obje haline gelmiştir. Günlük hayatta kullanılan seccade, bohça, yatak örtüsü, yastık yüzü gibi eşyaların dikiminde kırkyama tekniği uygulanmıştır. Zamanla sanatsal obje olarak değer kazanan kırkyama tekniği; giyim kuşam, ev aksesuarları, tablolar ve seramik yüzeyler üzerine uygulanan bir tekniğe dönüşmüştür. Birçok ülkede uygulanan bu teknik İngilizce "Forty patch” adıyla bilinmektedir. Kırkyama desen çeşitliliği, döneminin moda renkleri, kumaş kaliteleri hakkında bilgi vermekte, böylece belge niteliği taşımaktadır. Araştırma eski ve yeni kırkyama örneklerinin incelenerek karşılaştırılmasını, elde edilen verilerin yazılı kaynak haline getirilmesini amaçlamaktadır. Makalenin başlığı, kırkyama seccadeler olarak belirlenmiş ve 12 örnekle sınırlandırılmıştır. Araştırmada alan araştırması ve literatür taraması yöntemi kullanılmış, ulaşılan örneklerin boyutu, kumaş türlerinin isimleri, yüzeye uygulanan şekiller açısından incelenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler değerlendirilerek Türk kültüründe uygulanan kırkyama tekniği hakkında genel bilgi verilmiş, eskiden ve günümüzde uygulanan kırkyama seccadelerinin tekniği, kompozisyonu arasındaki farklılıklar belirlenmiştir. Sonuç bölümünde, kırkyama tekniğinin sürdürülebilmesi için önerilerde bulunulmuştur.Keywords : Kırkyama, El Sanatı, Kumaş, Seccade