- Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- Harran Ovası Serbest Akiferinde Yaz ve Kış Dönemleri Nitrat Kirliliğinin Araştırılması (2014-2015)...
Harran Ovası Serbest Akiferinde Yaz ve Kış Dönemleri Nitrat Kirliliğinin Araştırılması (2014-2015)
Authors : Nilgün Kahraman, Benan Yazıcı Karabulut, Ayşe Dilek Atasoy, Mehmet Irfan Yeşilnacar
Pages : 1-8
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2016-12-01
Article Type : Other
Abstract :Yeraltı sularında, yaygın bulunan potansiyel kirleticilerden biri nitrattır. Yeraltı sularında yüksek nitratın nedeni; doğal kaynaklar, atıklar, gübreleme ve tarımsal sulama olmak üzere dört kategoride sayılabilir. Nitrat pek çok doğal su ortamlarında makul konsantrasyonlarda bulunmasına rağmen, gerek atıksuların deşarjı ile ve gerekse gübre kullanımına bağlı olarak yeraltı sularında yüksek değerlere (> 50 mg/L) çıkarak kirletici konsantrasyonuna dönüşebilir. Nitrat iyonları çocuklarda ve hamilelerde önemli sağlık riskleri taşır. Bu çalışma, 141.500 ha sulama alanı, 3700 km2 drenaj alanı ve 1500 km2 ova alanıyla GAP’ın en büyük ovası olan Harran Ovasında gerçekleştirilmiştir. 1995 yılında yüzey sulamasının başlamasıyla birlikte yoğun tarımsal faaliyetler, aşırı ve kontrolsüz sulama, drenaj sistemlerinin yetersiz olması ve aynı zamanda evsel ve diğer atıkların ova drenaj havzasında kontrolsüz bir şekilde uzaklaştırılmasıyla önemli çevresel sorunlarla karşılaşılmıştır. Ovanın bazı kesimlerinde yeraltı su seviyesi ile taban suyu birleşmiş durumdadır. Bu sorunun boyutlarını ortaya koymak amacıyla, ovayı temsil eden 20 örnekleme kuyusu seçilerek, serbest akiferdeki nitrat düzeyi, 2014-2015 yılı yaz ve kış dönemlerinde, izlenmiştir. Ayrıca, sıcaklık, pH ve EC değerleri yerinde ölçülmüştür. Bu dönemlerde, nitrat 20 - 317 mg/L, sıcaklık 13.2 – 22.9 0C, pH 6.85 - 7.7 ve EC değerleri 484 - 2450 µS/cm olarak belirlenmiştir. Buna göre, maksimum kabul edilebilir nitrat düzeyinin, TS 266 (TSE, 2005), WHO (1998) ve EU (1998) tarafından önerilen 50 mg/L sınırının üzerinde olduğu tespit edilmiştir.Keywords : Harran Ovası, Nitrat Kirliliği, Serbest Akifer, Sulama, Drenaj