- Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 42
- Müfessirin İhtiyaç Duyduğu Kaideler Üzerine Sistematik Bir İnceleme Denemesi
Müfessirin İhtiyaç Duyduğu Kaideler Üzerine Sistematik Bir İnceleme Denemesi
Authors : Muhammet Çol
Pages : 205-226
Doi:10.30623/harranilahiyatdergisi.630099
View : 12 | Download : 4
Publication Date : 2019-12-15
Article Type : Research
Abstract :Tefsir, "Kur'an-ı Kerim’i anlama ve yorumlama faaliyeti olarak” Hz. Peygamber’den günümüze işlevini sürdürmüş ve sürdürmeye de devam etmektedir. Başlangıçta bilginin konusu olup ilim olmayan tefsir, zamanla ilim haline gelmiştir. Kısa bir zaman içerisinde İslâm dininin geniş bir coğrafyaya yayılması ve fethedilen topraklardaki kişilerin İslâm dinine girmeleri; nüzûl ortamından uzaklaşılmasından dolayı muhatap kitlenin değişmesi Kur’ân tefsirinde belirli kuralların oluşturulmasını zorunlu kılmıştır. Tüm bunlar Kur’ân’ın anlaşılmasında rivâyetin yanında dirâyet merkezli tefsir anlayışını da beraberinde getirmiştir. Böylelikle kısa bir zaman içerisinde aktarım temelli rivâyet ile zihni bir çabanın ürünü olan akıl merkezli dirâyet, tefsir ilminin iki parçası haline gelmiştir. Makalede dirâyetin bir parçası olarak kullanılan kuralların öneminden bahsedilerek tarihsel süreç içerisinde tefsir usûlünü ele alan eserlerde müfessirin ihtiyaç duyduğu kâideler konusunda ne gibi değişiklikler meydana geldiği incelenmiştir. Bu araştırmada genel olarak " kavâidü’t-tefsir, ulûmu’l-Kur’ân ve tefsir usûlu” eserlerinde müfessirin bilmesi gereken kâideler başlığı altında yer alan konulara özel olarak da konunun şekillenmesine vesile olan kitaplardaki bölümler üzerinde sistematik bir inceleme denemesi yapılmıştır. Araştırma neticesinde klasik ve modern dönemde tefsir ilminde müfessirin bilmesi gereken ilimlerin/kâidelerin neler olduğu, aralarındaki farkların boyutu ve zamansal olarak değişiklik gösterip göstermedikleri incelenmiştir. Konunun uzmanlarının ilk dönem tefsir bilgilerini klasik dönemde sistemleştirmeye gayret göstermişlerken modern dönemde eleştirel yaklaşım sergileyerek yeni kurallar ihdas ettikleri tespit edilmiştir.Keywords : Kâide, Tefsir, Usûl, Klasik, Modern