- Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi
- Vol: 21 Issue: 3
- Bazı Bitki Uçucu Yağlarının Armut Psillidi [Cacopsylla pyri (L.) (Hemiptera: Psyllidae)]’nin Kışlık-...
Bazı Bitki Uçucu Yağlarının Armut Psillidi [Cacopsylla pyri (L.) (Hemiptera: Psyllidae)]’nin Kışlık-Formuna Karşı Yumurta Bırakmayı Engelleyici ve Ovisidal Etkileri
Authors : Barış Imrek, Halil Güven, Fedai Erler, Hilal Şule Tosun
Pages : 259-265
Doi:10.29050/harranziraat.339317
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2017-09-27
Article Type : Research
Abstract :Armut psillidi, Cacopsylla pyri (L.) (Hemiptera: Psyllidae), Türkiye’de armut ağaçlarının en önemli zararlısı konumunda olup, mücadelesinde genelde sentetik kimyasal ilaçlar kullanılmaktadır. Son yıllarda bitkilerde doğal olarak bulunan bazı bileşiklerin sentetik pestisitlere alternatif olarak kullanılabilme olanaklarıyla ilgili çalışmalar önem kazanmış olup, bu çalışmada bazı bitkilerin (biberiye ( Rosmarinus officinalis ), nane ( Mentha piperita ), anason ( Pimpinella anisum) , rezene ( Foeniculum vulgare ), bergamot ( Citrus bergamia) ve turunç ( Citrus aurantium )) uçucu yağlarının zararlının kışlık-form erginlerine karşı yumurta bırakmayı engelleyici ve yumurtayı öldürücü etkileri laboratuvarda in vivo şartlarda araştırılmıştır. Her iki testte de, uçucu yağların tek dozu (120 µl l -1 su) kullanılmıştır. Uçucu yağların yumurta bırakmayı engelleyici etkileri iki haftalık bir ovipozisyon periyodu sonunda, ovisidal etkileri ise 10 günlük bir süre sonunda belirlenmiştir. Yumurta bırakmayı engelleyici etki testlerinden elde edilen sonuçlara göre, biberiye hariç tüm yağlar uygulamadan bir gün sonra yapılan sayımda %100 engelleyici etki göstermiştir. Turunç yağı, uygulamadan üç gün sonraki sayımda %100 engelleme gösteren tek yağ olmuş, ancak bu etki 7, 10 ve 14 gün sonraki sayımlarda hızlı bir şekilde düşmüştür. Uçucu yağlardan rezene, tüm sayımlar boyunca en kalıcı etkiyi göstermiş olup, uygulamadan 10 gün sonraki sayımda bile %50’nin üzerinde engelleyici etki gösterebilen tek uçucu yağ olmuştur. Birinci günkü sayım dışında, nane yağı tüm sayımlarda en düşük engelleyici etkiye sahip yağ olmuştur. Ovisidal etki testlerinde ise, uygulamadan üç gün sonraki sayımda nane ve biberiye dışında tüm yağlar zararlının 0-48 saatlik yumurtalarında %87.5-89.3 arasında değişen ölümlere neden olmuş, ancak 7 ve 10 gün sonraki sayımlarda tüm yağların etkinliği ani olarak düşmüştür. Tüm bu sonuçlar, söz konusu uçucu yağların armut psillidinin erken dönem mücadelesinde kimyasallara alternatif olabileceğini göstermiştir.Keywords : Armut psillidi, Cacopsylla pyri, Uçucu yağlar, Yumurta bırakmayı engelleyici etki, Yumurta öldürücü etki