- Harran İlahiyat Dergisi
- Issue: 39
- TAHARRÎ, TAHKÎK, TESEBBÜT KAVRAMLARI VE SAHÂBE DÖNEMİNDEKİ UYGULAMALARI
TAHARRÎ, TAHKÎK, TESEBBÜT KAVRAMLARI VE SAHÂBE DÖNEMİNDEKİ UYGULAMALARI
Authors : Abdullah YILDIZ
Pages : 69-118
Doi:10.30623/harranilahiyatdergisi.346302
View : 6 | Download : 1
Publication Date : 2018-06-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada; hadisin doğuş safhası da denilen sahâbe döneminde hadislerin ilk tespit ve nakliyle ilgili olarak " taharrî”, "tahkîk ” ve "tesebbüt ” kavramlarının hadis usûlü ve dinî kavramlar üzerine yazılmış ilk dönem eserlerde doğrudan yer alıp almadığı, söz konusu kavramlar hakkında kitap veya makale şeklinde müstakil bir çalışmanın bulunup bulunmadığı ele alınmış; bazı meşhur hadis usûlü ve hadis ıstılahları eserlerinde ilgili terimlerin nasıl yorumlandığı ve aralarındaki anlam ilişkileri üzerinde durulmuştur. Çalışmamızda; anlam itibariyle birbirlerine yakın olup bazen iç içe girseler, bazı okuyucular nezdinde kavram kargaşasına sebep olsalar bile, ilk dönem hadis tespitinde hayatî önemi hâiz olan bu kavramların farklı olduklarını ortaya koyma ve anlamlarını netleştirme düşünülmüştür. Araştırmamızda; sahâbe ve tabiînin hadis rivayetinde ihtiyatlı ve tedbirsel uygulamalarıyla ilişkili olarak -ciddi ve titiz araştırma yolunun birer parçası olması ve kendi aralarında organik bir bağ bulunmasına rağmen- bahse konu kavramlardan"taharrî” kavramının, tanım ve taallükü itibariyle birbirleriyle eş anlamlı olan "tahkîk” ve "tesebbüt” den tamamen farklı olduğu Arapça sözlük ve erken dönem hadis usûlü eserlerindeki ta’rif ve örnekler incelenerek ortaya konulmuştur. Üzerlerinde müstakil bir çalışma bulunmayan, hadis tarihi ve hadis usûlü eserlerinde iç içe girmiş ve birbirine karışmış, anlamları henüz netleşmemiş olan bu kelimelerin tanımları netleştirilmeye ve kavramlar arasındaki kargaşa problemi çözümlenmeye çalışılmıştır.Keywords : Hadis terimleri, kavram, taharrî, tahkîk ve tesebbüt, Hadis Edebiyatı, sahâbî