- Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi
- Vol: 8 Issue: 21
- ANADOLU SELÇUKLU'DAN OSMANLI'YA ESNAF ÖRGÜTLENMELERİ
ANADOLU SELÇUKLU'DAN OSMANLI'YA ESNAF ÖRGÜTLENMELERİ
Authors : Ülkü Ileri
Pages : 201-220
Doi:10.31199/hakisderg.570656
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2019-08-31
Article Type : Review
Abstract : Özellikle Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya göçüyle yani 11. yüzyıldan itibaren Anadolu’da gelişen örgütlenme biçimi olan ‘’Ahilik’’ fûtûvvet, ahlak, dayanışma anlayışına dayalı İslami bir esnaf teşkilatıdır. Ahîlik 15. Yüzyıldan sonra yerini ‘’lonca’’ düzenine bırakmıştır. Ahilik gelenekleri lonca düzeninin de temelini teşkil etmiştir. Osmanlı döneminde ‘’lonca’’ düzeni devlet tarafından hem denetlenmiş hem de desteklenmiştir. Bu bağlamda devlet, "narh” düzenlemelerini uygulardı. Narh uygulamalarıyla devlet, kendi halkını fiyat artışlarına ve fiyat dalgalanmalarına karşı korumayı ve böylece kentte toplumsal ve siyasi istikrar sağlamayı amaçlıyordu. Devlet bu amaçla narh düzenlemelerinde "kadı” kontrolünde bir memur "muhtesib” tayin ederdi. "Kadı” ve ”muhtesib” haklı fiyatı saptama ve kontrol görevi ile yükümlüydü. Rekabete yer vermeyen lonca düzeni bu yönüyle Osmanlı’da kapitalizmin oluşması için uygun bir zemin yaratmamıştır. 19. Yüzyılda Osmanlı pazarının ithal mallara açılmasıyla birlikte zayıflamış ve 20. yüzyıl başlarında ise sona ermiştir. Makalede ahilik ve lonca düzeni bütün boyutlarıyla ele alınmakta Osmanlı ekonomisiyle olan ilişkileri mercek altına alınmaktadır. Böylelikle bu konudaki soru işaretlerine cevap verilmeye çalışılmıştır.Keywords : Lonca, Esnaf, Rekabet, Ekonomi