- Hadis Tetkikleri Dergisi
- Vol: 16 Issue: 1
- Raf‘u’l-yedeyn Meselesi Çerçevesinde Beyhakî’nin Tahâvî’ye İtirazları
Raf‘u’l-yedeyn Meselesi Çerçevesinde Beyhakî’nin Tahâvî’ye İtirazları
Authors : Taha Çelik
Pages : 33-58
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2018-06-30
Article Type : Research
Abstract :Şafiî mezhebine sıkı tabiiyetiyle tanınan beşinci asır muhaddisi Beyhakî (458/1066), Hanefî muhaddis Tahâvî’nin (v. 321/933) delillerinin zayıf, fıkhî istinbatlarının asılsız ve tenkitlerinin mesnetsiz olduğunu ortaya koyabilmek maksadıyla Ma'rifetü’s-Sünen ve’l-Âsâr isimli eserini telif etmiştir. Eserde Şafiî’nin fıkhî çıkarımlarına delil teşkil eden rivâyetleri toplamakla birlikte, Tahâvî’ye de sıklıkla tenkit yöneltmiştir. Eser bu haliyle Tahâvî’nin Şerhu Meâni'l-Âsâr’ına bir reddiye görünümü arz etmektedir. Hicrî ilk asırlarda âlimlerin gündeminde geniş yer tutan ehl-i hadis-ehl-i re’y ihtilafının bir hasılası olarak değerlendirilebilecek söz konusu eserlerde tartışılan meselelerden biri de namazda iftitah tekbiri haricinde rukuya giderken ve rükûdan doğrulurken ellerin kaldırılması konusudur. Hanefi mezhebine en fazla tenkit yöneltilen ihtilaf meselelerinden biri olan bu hususta, muteber hadis kaynaklarında da geçtiği üzere çok sayıda sahâbîden hadis nakledilmiştir. Hanefi âlimler ise muhtelif gerekçelerle bu rivâyetleri kabul etmemekte ve son tahlilde "Sünnet” olanın namazda ellerin kaldırılmaması olduğunu düşünmektedirler. Mezheplerinin teşekkülünde hadisçi kimlikleriyle büyük öneme sahip olan Tahâvî ve Beyhakî’nin konuya dair kanaatleri ve yaklaşımları önem arz etmektedir. Bu makalede bahsi geçen mesele hususunda Beyhakî’nin Tahâvî’ye yöneltmiş olduğu tenkitler üzerinde durulacak ve her iki muhaddisin konuya dair nakledilen hadislere yaklaşımlarına yönelik mukayeseli bir değerlendirme yapılacaktır. Bu makale "Tahâvî ve Beyhakî'de Hadis (Şerhu Meâni'i-Âsâr ve Ma'rifetü's-Sünen Örneği)" adlı doktora tezinden (Yayımlanmamış Doktora Tezi , Necmettin Erbekan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2017, Dan. Prof. Dr. Mahmut Yeşil ) üretilmiştir.Keywords : Raf‘ü’l-yedeyn, Tahâvî, Beyhakî, Hadis İhtilâf