İstişrâk ile İstişhâd Edilir mi? –Eleştirel Bir Bakış–
Authors : Ahmet Tahir Dayhan
Pages : 7-45
View : 17 | Download : 6
Publication Date : 2007-12-30
Article Type : Research
Abstract :1780’den bu yana ‘akademik oryantalizm’, farklı coğrafyalarda yaşayan Müslüman halkların hayatını kuşatan, onları kaynaştıran, kültür ve düşünce birliğini sağlayan en önemli unsurun ‘Hadis ve Sünnet’ olduğunun farkındadır. Bu bakımdan Batı akademyası nazarında, İslâm dünyasının rivâyet birikiminin ‘bilimsel’ olmaktan çok ‘siyasî’ açıdan önem taşıdığı tartışılmaz bir gerçektir. Konu üzerine dikkatle eğilen ve eserleriyle ses getiren biri eski diğeri yeni iki şarkiyatçı, I. Goldziher ve G. H. A. Juynboll’ün, Müslümanların nazarındaki Peygamber tasavvurunu yıkmaya yönelik olarak yeni kavramlar üretme ve yeni bir zihin inşa etme gayreti içine girdikleri gözlemlenmektedir. Belli bir fikrî arka plândan beslenen çalışmalarında, klasik kaynakları ait oldukları medeniyetin anlayışı dışında yeni bir yaklaşımla ele alırken, çok sayıda tutarsızlık, çarpıtma, örtbas, görmezden gelme, hatalı nakil, yanlış tercüme ve ters anlama probleminin altına imza atmışlardır. Goldziher ve Juynboll’ün iki eserinden küçük birer bölümü mercek altına alarak eleştirisini yapmaya çalışan bu yazı, oryantalistik külliyâta tedbirli yaklaşmanın, atıfları titizlikle kontrol etmenin, ifadelerin arkasındaki örtülü maksatların izini sürmenin, kullanılan malzeme ile elde edilen netice arasındaki bağlantıyı gözden geçirmenin lüzûmuna dair örnekler sunmaktadır.Keywords : Goldziher, Muhammedanische Studien, Juynboll, Muslim Studies, Oryantalizm