- Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 38 Issue: 2
- Hak ve Adl Üzere Sınır Kesmekten Haklı Gerekçelere: Balkanlar’da İlk Osmanlı-Venedik Sınırının Teşek...
Hak ve Adl Üzere Sınır Kesmekten Haklı Gerekçelere: Balkanlar’da İlk Osmanlı-Venedik Sınırının Teşekkülü ve Tartışmalı Alanlar (1479-1591)
Authors : Güner Doğan
Pages : 655-670
Doi:10.32600/huefd.955302
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-15
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti kurulduğu andan itibaren sınırlarını hem batıda hem de doğuda sürekli olarak genişletmesini bilmiştir. Fetihlerle değişen sınırlar aynı zamanda her fetih sonrası yeniden tespit edilmeyi gerektirmiştir. Bu tespit işi ilk zamanlarda 15. yüzyıl gibi erken dönemlerde yani Osmanlı Devletinin daha güçlü olduğu zaman dilimi içinde sıklıkla tek taraflı ya da kısa müzakereler ile yapılırken daha sonra özellikle 17. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı gücünün nispeten azalmasından ötürü daha ayrıntılı ve uzun müzakereler neticesinde belirlenmeye başlanmıştır. Sınır belirleme işleri hem ilk dönemlerde hem de daha sonraki dönemlerde bir takım sorunların çözülemeden kalmasını gerektirmiştir. Bu tarz sorunlar tartışma konusu olan mekânın kime ait olacağı sorusu etrafında sürerken çoğu zaman taraflar arasında çatışmanın da temel sebeplerinden olacaktır. Bu tartışmalı alanlardan birisi de Dalmaçya’da Osmanlı-Venedik sınırında yer alan Verpoglie/Vrpolje Kalesi ve çevresidir. İlk sınır çizimlerinden itibaren muğlak/gri alan olarak kalan bu yer bir süre sonra Uskokların sığındıkları yer haline gelmiş ve bu durum Osmanlı tarafını oldukça zor duruma sokmuştur. Bundan dolayı Osmanlılar bölgenin kendilerine ait olduğunu iddia edip kısa süreli de olsa burayı ele geçirmişlerdir. Ancak 1573 yılından 1591 yılına kadar zamana yayılan ve sıklıkla kesintilerle devam eden uzun tartışmalarda sorun tam olarak çözülememiştir. Bu makale işte bu sorunlu konu hakkında Venedik tarafının kaleme aldığı ayrıntılı raporlar etrafında yazılmıştır ve bu sorun özelinde bir taraftan ilk Osmanlı-Venedik sınırlarının nasıl tespit edildiği anlatılırken diğer taraftan da sınırlarda iki devlet arasındaki ilişkilerin belli dönemine ışık tutulmaya çalışılmıştır.Keywords : Verpoglie/Vrpolje, Bosna Paşası Ulama, Bosna Paşası Ferhad, Bosna Paşası Halil, Alessandro Malipiero