- Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi
- Vol: 25 Issue: 4
- COVID-19’DAN KORUNMA DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ: TÜRKÇEYE UYARLAMA ÇAL...
COVID-19’DAN KORUNMA DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ: TÜRKÇEYE UYARLAMA ÇALIŞMASI
Authors : Aslı Yildiz, Sıdıka Kaya, Bülent Altunkaynak, Bülent Güngörer
Pages : 861-882
View : 14 | Download : 11
Publication Date : 2022-12-27
Article Type : Research
Abstract :Covid-19 pandemisi, yüksek prevalansı ve mortalite hızı ile tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’deki sağlık çalışanlarının hem fiziksel hem de mental kapasitelerini zorlayıcı bir süreçten geçmelerine neden olmuştur. Bu durum çoğu sağlık çalışanının pandemi ile bireysel başa çıkma ve korunma yeteneklerini etkilemiştir. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının pandemiden korunma davranışlarını gerçekleştirmedeki bilişsel süreçlerinin belirlenmesi önemli hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, "Covid-19\'dan Korunma Davranışlarını Etkileyen Faktörler” (AFPB-CO) Ölçeği\'nin Türkiye\'deki sağlık çalışanlarına uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesidir. AFPB-CO Ölçeği Khazaee-Pool ve diğerleri tarafından (2020), Rogers\'ın (1975) Korunma Motivasyonu Teorisi (KMT) esas alınarak geliştirilmiştir. Çalışmanın bir diğer amacı, KMT’ye dayanarak, sağlık çalışanlarının Covid-19’dan korunmada nasıl bir yol izlediğini ortaya koymaktır. Bu çalışma, Türkiye’nin en büyük eğitim ve araştırma hastanelerinden birinde görev yapan 360 sağlık çalışanı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılan sağlık çalışanları Amaçlı Örnekleme Yöntemi ile seçilmiştir. Uyarlama çalışması için öncelikle, ölçeğin dil ve kapsam geçerliği incelenmiştir. Ardından, ölçeğin psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi amacıyla, iç tutarlılık ve madde-toplam korelasyon katsayıları ile güvenirlik; Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile yapı geçerliği incelenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı oldukça güvenilir bulunmuştur. Madde-toplam puan korelasyonlarına göre her madde ölçekle orta düzeyde ilişkili bulunmuştur, tüm maddeler ölçeği yeterli derecede temsil etmektedir. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonucunda orijinal ölçekte yer alan iki madde ölçekten çıkarılmıştır. DFA sonucu uyum indekslerinin ise ortalama düzeyde olduğu görülmüştür. Covid-19’dan Korunma Davranışlarını Etkileyen Faktörler Ölçeği- Türkçe versiyonunun (AFPB-CO-TR) Türkiye’deki söz konusu eğitim ve araştırma hastanesi sağlık çalışanlarının bilişsel süreçlerinin belirlenmesi için uygun, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.Keywords : Covid-19 pandemisi, bilişsel modeller, korunma davranışları, ölçek, sağlık çalışanları