- Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi
- Vol: 25 Issue: 2
- KRONİK HASTALIĞA SAHİP OLAN BİREYLERE BAKIM VEREN HASTA YAKINLARININ HASTALIK SÜRECİ YÖNETİMİNE İLİŞ...
KRONİK HASTALIĞA SAHİP OLAN BİREYLERE BAKIM VEREN HASTA YAKINLARININ HASTALIK SÜRECİ YÖNETİMİNE İLİŞKİN DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ
Authors : Elif Akdoğan, Elif Kaya
Pages : 373-388
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Research
Abstract :21. yüzyılda teknolojinin gelişmesi ve sağlık sektöründe hastalıkların tedavisinin bulunması ya da hastanın yaşam kalitesini yükselterek hayatına devam etmesi şeklinde gelişmeler olmaktadır. Yaşam süresinin uzaması sevindirici bir durum olsa da kronik hastalıkların artış göstermesine zemin hazırlamıştır. Artan kronik hasta sayısı ve kronik hastalıkların tedavisinin uzun sürmesinden dolayı hastaların bakımına evlerde devam edilmektedir. Evde bakımın ön plana çıkması hasta yakınlarını hastalık sürecine dâhil etmiştir. Hasta yakınlarının hastalık sürecine dâhil olduklarında hastalarının yaşam kaliteleri yükselmektedir. Bu çalışmada, hasta yakınlarının süreci yönetmesini kolaylaştıracak ve hasta olan bireyin yaşam kalitesini yükseltecek konular araştırılıp; hasta yakınlarının bu süreci nasıl değerlendirdiğine ulaşmak amaçlanmıştır. Bu amaçla Antalya, Burdur ve Isparta’da yaşayan 448 hasta yakınına ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak alanyazın çalışması yapılmış, alanında uzman hekimlerle ve kronik hasta yakınları ile görüşmeler yapılarak geliştirilen "Kronik Hastalığa Sahip Olan Bireylere Bakım Veren Hasta Yakınlarının Hastalık Süreci Yönetimi” anketi oluşturulmuş ve kullanılmıştır. Anket formunda hasta yakınlarının hastalık sürecindeki deneyimlerini paylaşabilecekleri bir tane açık uçlu soruya yer verilmiştir. Bu ankette "sosyo-psikolojik destek”, "tedavi sürecini takip”, "aile ilişkileri”, "fizyolojik destek” ve "destekleyici girişimler” boyutlarını ölçen 40 ifade bulunmaktadır. Bu çalışmanın sonucunda, kadın hasta yakınlarının erkeklere göre hastalarına psikolojik ve fizyolojik destek verme davranışlarını önemsediklerine ulaşılırken; destekleyici girişimler davranışlarını erkek hasta yakınlarının kadınlara göre daha fazla yaptıklarına ulaşılmıştır. Hasta yakınlarının gelir ve eğitim seviyesi arttıkça hastalık sürecinde psikolojik destek ve tedavi sürecini takip hususlarına daha fazla dikkat ettikleri tespit edilmiştir. Hasta yakınlarının; cinsiyeti, medeni durumu, yaş grubu, gelir durumu, eğitim durumu, hastaya tek başına bakım vermesi, evde bakım hizmetinden yararlanması, hastaya yakınlık derecesi ve hastanın hastalığı şeklinde sıralanan sosyo-demografik değişkenlerinin hastalık süreç yönetimini etkilediğine ulaşılmıştır.Keywords : Baş etme stratejileri, Güçlendirme, Hasta yakınları, Kronik hastalıklar, Kronik hastalık yönetimi