İNSAN NEDEN VEGAN OLUR SORUSUNA YANIT: ABOLİSYONİZM
Authors : Bahar Bulut, Mehmet Erkol
Pages : 149-172
Doi:10.62156/habitus.1396815
View : 38 | Download : 65
Publication Date : 2024-03-26
Article Type : Other
Abstract :İnsanların birbirleri ile kurdukları ilişkinin mahiyeti kadar diğer varlıklarla da kurdukları ilişki biçimi tarih boyunca tartışılmıştır. Özellikle insan ile hayvan arasındaki ilişkinin nasıl kurulacağı kafaları meşgul etmiş, birbirinden farklı öneriler seslendirilmiştir. Yüklerini taşımaktan beslenmelerine kadar hayatın her alanında hayvanlarla iç içe olan insanlar, onların statüsünü belirlemeye çalışmışlardır. Aristo’da belirginleşen bu tartışma günümüze kadar farklı boyutlar almış, günümüzde insan- hayvan ilişkisi çok daha keskin bir şekilde tartışılır hale gelmiştir. Kültürel bir konu olarak insanların hayvan ve hayvan ürünlerini tüketmeleri günümüzde bir yaşam pratiği olmaktan çıkarak politik bir katmana taşınmıştır. Politik bir konu olarak insan-hayvan ilişkisi insanların yaşam tarzlarını belirlemekle kalmayıp hukuki alanını da belirleyen bir genişliğe kavuşmuştur. Siyasetten ekonomik alana hukuktan kültürel alana kadar hayatın hemen hemen her alanını ilgilendiren konu üç isim etrafında tartışılmaktadır. Peter Singer, Tom Regan ve Gary L. Francione insan-hayvan ilişkisinin mahiyetini belirlemede karşımıza çıkan üç isimdir. Bu çalışmada bu üç ismin insan- hayvan ilişkisine dair görüşleri sunulacak Gary L. Francione’ın Peter Singer, Tom Regan’a yönelttiği eleştiriler abolisyonizm kavramı eşliğinde sunulacaktır. Hayvanları ve onların ürettiği ürünlerin tüketmenin reddedilmesi üzerine kurulu bu düşünme biçiminin insanların gündelik yaşamda nasıl bir hayat tarzı kurabileceklerini göstermesi açısından oldukça radikal öneriler sunmaktadır. Bu öneriler İnsanlar Neden Vegan Olur? kitabında oldukça yalın bir şekilde dile getirilmiş, rasyonel bir temele oturtulmaya çalışılmıştır. Francione’ın görüşlerinin çalışmada merkezi yer tutması bir taraftan insan-hayvan ilişkisine dair tartışmalarının geldiği yeri göstermesi açısından önemli olduğu kadar yerleşik kültürel pratikleri ilga etmenin yollarını göstermesi açısından ilgi çekicidir. Abolisyonizm, bu yönüyle binlerce yıllık oluşan kültürel pratikleri ilga etmeyi amaçlayan politik temelli toplumsal bir hareket olarak karşımıza çıkmaktadır.Keywords : Tom Regan, Peter Singer, Gary L. Francione, Abolisyonizm, Veganizm