1924 Yılından Günümüze Ordu-Ünye Çömlekçiliği
Authors : Filiz Öztürk
Pages : 21-37
Doi:10.32547/ataunigsed.670754
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2020-03-19
Article Type : Research
Abstract :Ordu-Ünye’de çömlekçilik yapan Rumların 1924 yılı Türkiye-Yunanistan mübadelesi ile gitmeleri, çömlekçi atölyelerinin boş kalmasına neden olmuştur. Dönemin ileri gelen girişimcilerinden İlyasoğlu Ahmet Yıldız, atölyeleri işletmek için çömlekçilikten anlayanları araştırmış ve 93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) sırasında Artvin-Borçka’dan Trabzon’un Of ilçesine göç etmiş Ellibeş ailesine ulaşmıştır. Bu ailenin, Borçka’da yaşayan diğer akrabaları, Ünye’ye yeni çırak ve ustalar yetiştirmesi için davet edilmiştir. Ünye çömlekçiliğinin canlandırılması girişimleri başarılı olmuş ve atölyelerin ürettiği ürünlere talep artmıştır. Borçkalı çömlek ustaları,1927 sonrası yeni çırak ve ustalarını yetiştirmiş ve uzunca bir süre Ünye çömlekçiliği üzerinde etkili olmuştur. Tüm bu çabalarla Ünye, 1927-1980 yılları arasında önemli bir çömlek üretim ve satış merkezi haline gelmiştir. Ancak ucuz endüstriyel ürünlerin ortaya çıkması ve kullanımının yaygınlaşması, çoğu el sanatının yok olmasına sebep olmuştur. Bu sürecin ortaya çıkardığı ekonomik sürdürülebilirlik sorunu Ünye çömlekçiliğinin de sonunu getirmiştir. Uzunca bir süre Doğu Karadeniz bölgesi için önem arz eden Ünye çömlekçiliğinin incelenmesi için bir saha araştırması yapılmıştır. Çalışmada elde edilen bilgilerle, 1927 sonrası Borçkalı ustalar tarafından yeniden şekillenen Ünye çömlekçiliği özelliklerinin araştırılması ve belgelenmesi amaçlanmıştır.Keywords : Ünye, Borçka, Burunucu, Çömlekçilik, Mübadele, Sahilköy, Şükrü Ellibeş