- Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi
- Issue: 42
- Osmanlıda Yenilikçi Hareketlerle Birlikte Türk Mûsikîsine Eklenen Yeni Türler ve Bu Türlerin Teori-P...
Osmanlıda Yenilikçi Hareketlerle Birlikte Türk Mûsikîsine Eklenen Yeni Türler ve Bu Türlerin Teori-Pratik İkilemi
Authors : Seda Tüfekçioğlu
Pages : 173-182
Doi:10.32547/ataunigsed.523556
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2019-03-26
Article Type : Other
Abstract :Osmanlıda yenilikçi hareketlerin başlangıcı olarak Tanzimat’ın ilanı kabul edilir. Sözlükte "düzenlemek, sıraya koymak, ıslah etmek” anlamındaki tanzîm kelimesinin çoğulu olan "tanzîmât”, "mülkî idareyi ıslah ve yeniden organize etme” anlamında kullanılır. Mülki idarenin yanı sıra pek çok alanda yeniliklerin yapıldığı bilinmektedir. Sultan Abdülmecid Hân’ın (1839-1861) yayımladığı mülkî ıslahat programı ve uygulandığı bu dönem ise "Tanzimat Dönemi” olarak nitelendirilir. Ancak bu yenilikçi hareketlerin başlangıcını Tanzimat olarak sınırlandırmak çok gerçekçi değildir. Özellikle sanat ve sanatın kollarından biri olan mûsikî için yenilikçi hareketler, Sultan III. Selim Hân (1789-1807) ve Sultan II. Mahmut Hân (1808-1839) dönemine kadar indirilebilir. Bu yenilikçi hareket kullanılan makamlar, usuller, repertuar, nazariyat, müzik yazısı, formlar gibi pek çok alanda göze çarpmaktadır. Günümüzde kullanılan mûsikî formlarının tarifi, eserler incelendikten sonra elde edilen veriler ile klasik kurallar birleştirilerek yapılmıştır. Aslında Türk mûsikîsinin kurallar üstüne icra edilen bir tür olmadığı, kuralların bu mûsikî üzerine yazılmış olduğunu söylemek daha doğru olacaktır. Bu araştırmada özellikle yenilikçi hareketlerin başlamasıyla Türk mûsikîsinde kullanılan yeni mûsikî formlarının karşılaştırılmalı olarak ortaya konmasının yanı sıra daha önceki dönemlerde kullanılmış formların teori-pratik ikilemi içerisinde kuralların ne derece eserlerle örtüştüğü değerlendirilmiştir.Keywords : Yenilikçi Hareket, Tanzimat, Mûsikî, Türk Musikisi Formları