Mitsel Söylencelerin Kültürel Kod Bağlamında Ortaklığı
Authors : Elvan Kanmaz Tekin
Pages : 118-126
Doi:10.32547/ataunigsed.498637
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2019-03-26
Article Type : Research
Abstract :Zamanın gerisinden, çok kadim dönemlerden günümüze anlatıla gelir akıl almaz çeşitte yaratığın olduğu ülkeler, yerler, masallar, hikâyeler… Ancak bu mekânların hepsi, görünenin deneyimlendiği yerler değildir. Kimisi tanıdık bildik coğrafyalarda yaşanmış, kimisi de adının duyulmadığı dünyalarda yer almıştır. Buralarda gerçekleşen hikâyeler insanları uyarmak, evren yapılanmasının nasıl olduğunu, oluştuğunu anlatmak ve gelecek nesillere bilgi vermek adına kayda geçmiştir. Hepsinin ortak noktası, anlatılanların izlerinin tarihe işlenmiş olması, insanlığın geçmişine, düş ve inanç gücüne muazzam kapılar açmasıdır. Bu bahsedilen ortak yapının fantastik anlatılara kaynaklık ettiği bilinmektedir. Fantastik anlatılar, salt bir biçimde oluşmamış, insanoğlunun erken dönemlerinden itibaren, mit, büyü, söylenceler ekseninde aktarılarak, okuyucunun-dinleyicinin zihninde büyük, olağanüstü bir evren tasarımı olarak yer edinmiştir. Okuyucu-dinleyici; iyi ve kötünün savaşını, başarıyı, başarısızlığı, büyümeyi, kahraman olmayı, mücadele etmeyi, zorlukları aşıp sonunda ödüle erişmeyi; hikâye anlatımlarında, söylencelerde, dinsel hikâyelerde ve mitoslarda bulmuştur. Bu araştırmanın ana eksenini oluşturan; fantastik ifadenin, erken dönem mitsel pratiklerde ve söylencelerde yer alış biçimlerinin farklı coğrafyalarda yer alan kültür yapılanmaları içerisinde yarattığı ortak dildir. Hangi etnik ve kültürel koda dâhil olunursa olunsun, mitsel pratikler ve söylenceler içerisinde yer alan kavramların fantastik anlatılara ve insanlığın ortak geçmişine kaynaklık ettiğinin vurgulanması önemli olan araştırmada literatür taraması ve betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemlerle birlikte araştırmanın farklı kaynaklardan beslendiği metinsel ve anlatısal olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. İçerik taraması geniş çapta gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler ışığında betimsel analiz yöntemi kullanılarak doğrudan alıntılara sık sık yer verilerek, veriler somutlaştırılmış ve okuyucuya sunulmuştur. Ayrıca, yukarıda bahsedildiği üzere, araştırmanın amacı farklı coğrafyalarda yaşayan insan topluluklarının ortak bir dil yaratarak benzer inançlara sahip olmalarının vurgulanmasıdır. Bu amaçtan hareketle farklı dinsel ve mitsel edimler incelenmiş, hikâyelerde, anlatılarda dile getirilen ortak semboller, hikâye kurguları örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır.Keywords : etnik, kültür, fantastik anlatı, söylence, pagan dinler, semavi dinler