TARİHİN TANIĞI BİR ŞAİR: BAYBURTLU ZİHNİ
Authors : Gülhan Atnur
Pages : 197-216
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2017-05-29
Article Type : Research
Abstract :Bayburtlu Zihni, III. Selim (1789-1807)’in saltanatında doğmuş, II. Mahmut (1808-1839) ve Sultan Abdulmecit (1839-1861) gibi hem önemli reformlar yapan hem de Osmanlı Devletinin büyük savaşlarının cereyan ettiği padişahların zamanında eserlerini vermiş bir şair ve yazardır. Bazı eserlerinde yaşadığı dönemin olaylarına ışık tutması, hem klasik Türk edebiyatı hem de halk edebiyatı alanındaki meslektaşlarından Zihni’yi farklı kılan özelliktir. Bir şairin/yazarın kaleme aldığı eserde tarihi olaylara/kişilere değinmesi, sosyal ve ekonomik çalkantıları ele alması sanat açısından zorunluluk değildir. Fakat Türk halk şiirinde –özellikle destan türünde- bunun yaygın olduğunu söyleyebiliriz. Hele de 19. yüzyıl saz şairleri devletin aksayan yönlerini, kaybedilen savaşların sebeplerini, yapılan reformları ele almakta çok başarılıdırlar. Bayburtlu Zihni de şiirlerinde döneminin olaylarına yer veren şairlerdendir. Bu makalede Bayburtlu Zihni’nin Sergüzeştnâme adlı eserinde yer alan, 1828-1829 Osmanlı-Rus Harbi hakkındaki Hart Destanı; 1840’ta Suriye’nin Mehmet Ali Paşa’dan geri alınmasıyla ilgili olan Akkâ Destanı ile Kırım Harbi sırasında 1853’teki Sinop Deniz Felaketi’nin anlatıldığı Sinop Destanı tarihin tanıklığında ele alınacak ve tahlil edilecektir.Keywords : Bayburtlu Zihni, halk şiiri, destan, tarih