GERTRUDE BELL’DEN GÜNÜMÜZE FOTOĞRAFLARLA ANAVARZA
Authors : Hasan Buyruk
Pages : 177-216
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2015-06-09
Article Type : Other
Abstract :Anadolu’nun en büyük kentlerinden biri olarak kabul edilen Anavarza; Adana’nın Kozan İlçesi Dilekkaya Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Kentin ilk olarak ne zaman kurulduğu tam olarak bilinmemektedir. I. yüzyılda Roma topraklarına katılan Anavarza, Roma döneminde giderek güçlenip, M.S. II. yy. sonlarında antik dünyanın dev kenti Tarsus ile her açıdan rekabet eder hale gelmiştir. Bu tarihten itibaren de Anadolu’nun en önemli metropollerinden biri olmuştur. Roma Dönemi’nde kentte; zafer takları, sütunlu yollar, stadyum, tiyatro, amfi tiyatro, hamamlar, idari yapılar, tapınaklar, su kemerleri vb. birbirinden ihtişamlı yapılar inşa edilmiştir. Bizans Dönemi’nde de gelişmeye devam eden kente bu yapıların yanında kiliseler ve şapeller inşa edilmiştir. Bölgede sık meydana gelen depremlerden büyük hasarlar gören kent, VIII. yüzyılda Araplar tarafından zapt edilmiş ve Ayn Zarba olarak anılmıştır. 964 yılında Nicephorus Phocas tarafından tekrar Bizans sınırlarına dâhil edilen Anavarza, XI. yy.’da Malazgirt Zaferi’nden sonra kaçarak Çukurova’ya gelen Ermenilerin eline geçmiş ve I. Toros 1100 yılında Anavarza’yı başkent yapmıştır. Daha sonra başkent veya sınır kalesi olarak değişik roller alan Anavarza, 1375 yılında Memluklular tarafından alınmış ve bu dönemden sonra tamamıyle terk edilen kentte büyük ölçekli bir yerleşim olmamıştır. Çağlar boyu çeşitli uygarlıkların dikkatini çeken Anavarza, özellikle XIX. yüzyıldan başlayarak birçok seyyah ve araştırmacının da dikkatini çekmiştir. Bunlardan; 1833 yılında Fransız Charles Texier, 1840 yılında İngiliz Barker, 1852 yılında Fransız Victor Langlois, 1875 yılında İngiliz rahip Edwin John Davis, 1882’de İngiliz Sir Charles Wilson ve Binbaşı Bennet, 1905 yılında İngiliz Gertrude Bell kente gelen araştırmacıların bazılarıydı. Bu makalede 1905’in Nisan ayında Anavarza’da bir süre kalıp, araştırmalar yapan Bell’in çektiği 31 Anavarza fotoğrafı günümüzdeki durumlarıyla karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.Keywords : Anavarza, Gertrude Bell, Fotoğraf, Yapı Kalıntıları, Mimari Parçalar