- Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi
- Issue: 30
- ÇUKUROVA TOROS DAĞLARINDA BİR ORTAÇAĞ YAPISI: MARAN KALESİ
ÇUKUROVA TOROS DAĞLARINDA BİR ORTAÇAĞ YAPISI: MARAN KALESİ
Authors : Hasan Buyruk
Pages : 45-63
View : 12 | Download : 5
Publication Date : 2013-11-19
Article Type : Other
Abstract :Çukurova Bölgesi’nde birçok kale bulunmaktadır. Askeri mimarinin olmazsa olmazı sayılan bu kalelerin büyük bir çoğunluğu da özellikle Toros Dağları gibi yükseklere, kayalık tepelerin üzerine inşa edilmişlerdir. Bu kaleler inşa edilirken, ulaşılması güç tepeler tercih edilmiş, tepenin topoğrafik yapısı iyi kullanılarak keskin kayalıklar sur duvarı gibi kullanılmıştır. Kale inşasında malzeme kurulu bulunduğu tepenin kendisinden karşılanmıştır. Maran Kalesi de ulaşılması hayli zor 1410 rakımlı böyle bir tepenin üzerine inşa edilmiştir. Ortaçağ askeri yapısı özelliği gösteren kale, bulunduğu tepenin şekline uydurularak, kuzey-güney doğrultusunda uzunlamasına bir plan göstermektedir. Kalenin erişilmesi güç doğu tarafının sadece ulaşılmaya müsait kısımları, kayalıkların araları sur duvarı ile örülerek bir savunma oluşturulmuştur. Saldırıya daha açık olan batı tarafı ise tamamıyla sur duvarı ve kulelerle çevrilmiştir. Dar olan güney ve kuzey taraflar ise hem savunma hem de gözetleme amacıyla kuleleriyle tahkim edilmiştir. Kalenin bulunduğu tepe, civarında uzanan geniş bir vadiye nazır olduğu gibi eteklerinden geçen yola da hâkim konumdadır. Kale, doğu alt tarafında kurulu bulunan sivil yerleşimin yanında Feke Kalesi ile arasında bulunan 22 km. lik mesafenin büyük bir bölümünü de koruyordu. Plan olarak civarındaki Feke Kalesi ile yakın benzerlikler gösteren Maran Kalesi, mekân ve mimari özellik olarak da bu benzerlikleri tekrarlamaktadır. Kale içinde barındırdığı kule, sarnıç, giriş kapıları, şapel, koğuş, su kuyusu, malzeme ve kiler kısımlarıyla Çukurova Bölgesi’nde bulunan diğer garnizon kaleleriyle yakın benzerlikler sergilemektedir. Çalışmada kale, detaylı bir şekilde tanımlanmış, plan ve mimari yönüyle benzer kaleler tartışılmış ve Maran Kalesi üzerinden Çukurova’daki kalelerin genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.Keywords : Maran Kalesi, Çukurova, Sur Duvarı, Kale, Mimari