- Güvenlik Stratejileri Dergisi
- Vol: 17 Issue: 39
- 1962 Küba Krizi: Amerikan Arşivleri Üzerinden Bir Okuma
1962 Küba Krizi: Amerikan Arşivleri Üzerinden Bir Okuma
Authors : Kaan Kutlu Ataç, Begüm Sezin Özcan
Pages : 521-562
Doi:10.17752/guvenlikstrtj.1001276
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2021-09-27
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı Soğuk Savaş’ın en önemli nükleer krizlerinden birisi olan 1962 Küba Krizi’nin Amerikan arşiv belgeleri üzerinden bir okumasının yapılmasıdır. Arşiv belgeleri özellikle kriz süresince Amerikan karar alma mekanizmasının en tepesinde yer alan Başkan Kennedy’nin milli güvenlikle ilgili kurumların koordineli çalışmasının sağlanmasındaki etkisini ortaya koyması bakımından önemlidir. Nitekim bu çerçevede Kennedy’nin kriz süresince günde birkaç defa toplanan ve milli güvenlikle ilgili kurumların temsilcilerinin görüşlerini serbestçe ifade ettikleri bir platform olarak Milli Güvenlik Konseyi İcra Kurulu (The Executive Committee of the National Security Council/ ExComm) ön plana çıkmaktadır. ExComm toplantılarına ait tutanaklar ve diğer arşiv belgeleri kriz sürecinin yönetilmesindeki mekanik yapının anlaşılmasında önemli bir nokta olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda çalışma, nükleer savaşın eşiğindeki Amerika’nın milli güvenliğe bağlı olarak dış politika karar alma sürecinde liderlik yapısının yeri nedir ve liderlik yapısı hangi saikler üzerinden hareket etmiştir sorusuna cevap vermektedir. Bu çerçevede çalışmanın ilk bölümünde kuramsal değerlendirme yer almaktadır. İkinci bölümde krize giden yolda hangi parametrelerin etkisi olduğu ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Küba Krizi’nin gelişimi detaylı olarak kronolojik safhalarıyla ele alınırken Amerikan karar alıcıların krizin gelişimine dair düşünceleri arşiv belgeleri üzerinden incelenmiştir. Bu noktada ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Foreign Relations of the United States (FRUS) belgeleri ve gizlilik dereceleri kaldırılmış CIA belgeleriyle desteklenerek detaylandırılmıştır. Son bölümde krizin sona ermesiyle ortaya çıkan uluslararası ortam açıklanmıştır.Keywords : Amerika Birleşik Devletleri, Soğuk Savaş, Başkan Kennedy, Küba, Kriz