- Güvenlik Bilimleri Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1
- MALVARLIĞINA KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN FAİLLERİNİN SOSYAL DEĞİŞKENLER VASITASIYLA PROFİL ANALİZLERİ...
MALVARLIĞINA KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN FAİLLERİNİN SOSYAL DEĞİŞKENLER VASITASIYLA PROFİL ANALİZLERİ
Authors : Aykut Çalişkan, Tuğça Poyraz
Pages : 221-242
Doi:10.28956/gbd.736164
View : 16 | Download : 2
Publication Date : 2020-05-12
Article Type : Research
Abstract :Matematiksel modeller aracılığıyla fail profillemesini esas alan çalışma, öngörüsel metotlarla ortaya çıkarılan tespitlerin adli bilimlerde kullanılabileceği gerçeğinden yola çıkarak tasarlanmıştır. Çalışmanın temel problemi, malvarlığına karşı işlenen suçlar özelinde suçun aydınlatılmasında sosyo-kültürel değişkenlerin (cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, ortalama gelir, vb.) geçerliliğini test etmektedir. Soruşturma birimleri tarafından adli vakalarda elde edilen maddi deliller haricinde mülakat süreci ile yapılan bilgi toplamalar, olayın çözümlenmesine büyük katkı sağlamaktadır. Bununla beraber mülakat sürecini şekillendiren detaylara dair failin sosyo-demografik özelliklerini göz önünde bulundurarak geliştirilen modeller sayesinde sonuca gidilmesi yeni değildir, ancak Türkiye özelinde önermeler geliştirilmesi konusunda saha çalışmaları oldukça kısıtlıdır. Bu çalışma İstanbul, Ankara ve İzmir illerindeki ceza infaz kurumlarında bulunan 154 tutuklu veya mahkûmun gönüllülük esasına dayalı katılımıyla gerçekleştirilen nicel araştırma sonucunda suçlu profillerini CHAID algoritmasını esas alarak tespit etmeyi amaçlamaktadır. Yapılan karar ağacı analizi sonuçlarına göre; mala zarar verme, hırsızlık ve yağma (gasp) suçları özelinde profillemeye imkân tanıyan sosyo-demografik değişkenlerin ortaya çıkarılması sağlanmıştır. Elde edilen sonuçların soruşturma birimleri tarafından dikkate alınması ve mikro ölçekli yerel birimlere uygulanması sayesinde adli bilimler alanında farkındalık oluşturacağı düşünülmektedir.Keywords : Suç, İspat Aracı, Profilleme, Adli Sosyoloji, CHAID Algoritması