- Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 12 Issue: 23
- Arap Dilinde Harflerin Mahreç Yerlerinin Müfred Lafızdaki Tenâfüre Etkisi
Arap Dilinde Harflerin Mahreç Yerlerinin Müfred Lafızdaki Tenâfüre Etkisi
Authors : Ahmet Gür
Pages : 194-220
Doi:10.53683/gifad.1178879
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2023-01-15
Article Type : Research
Abstract :İnsan, tabiatı gereği güzel olan şeylere meylederken çirkin gördüğü şeylerden de yüz çevirir. Bu bazen göze hitap eden bir şey olarak karşımıza çıkar bazen de kulağa gelen sesler şeklinde kendini gösterir. Mesela bülbül sesini dinleyen kimse ile karga sesini dinleyen kimsenin kulağında yankılanan ses ve bu sesin bıraktığı etki aynı olmayacaktır. Bu bağlamda insanın konuşması esnasında telaffuz ettiği lafzın hem konuşanın dil sürçmesine maruz kalmasına imkân vermeyecek harflerden seçilmesi hem de o lafzı dinleyen kimsenin kulağında çirkin ve hoş olmayan bir tını bırakmaması gerekmektedir. Zira lafızları oluşturan harflerin mahreç yerlerinin aşırı yakınlığı veya uzaklığı o lafzı girift bir hale getirecektir. Bu durumdan kurtulmak harflerin mahreç yerlerinin aşırı uzak veya yakın olmasından arındırılmasıyla mümkündür. Bilindiği üzere Arap dilini oluşturan lafızlardaki harfler, dile kolay gelen ve telaffuzu rahatlıkla söylenme ilkesi üzerine bina edilmiş yapıda olanlardır. Bu sebeple Arap dilinde lafızlarda en çok kullanılan harfler, söyleyişi rahat ve dil ile dudağın uç tarafıyla söylendiği için zelkâ harfler denilen ر- ل- ن- ف - ب - م harf grubudur. Zira konuşmanın akıcı ve pürüzsüz olması dudak ve dil ucu vasıtasıyla gerçekleşmektedir. Bu nedenle özellikle rubâî (dörtlü) ve humâsî (beşli) lafızların telaffuzunun kolay ve hafif olması için içerisinde zelkâ harflerinden bir veya birkaç tanesinin bulunması lüzumu vardır.Keywords : Arap dili, Harf, Mahreç, Lafız, Tenâfür