- Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 12 Issue: 3
- Farklı ısıl işlemlerin takım çeliklerinin yorulma mukavemeti üzerine etkileri
Farklı ısıl işlemlerin takım çeliklerinin yorulma mukavemeti üzerine etkileri
Authors : Ruhi Yeşildal
Pages : 888-895
Doi:10.17714/gumusfenbil.1109552
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2022-07-15
Article Type : Research
Abstract :İstenilen kullanım amacına bağlı olarak çeliklerin mekanik özelliklerini iyileştirmek için çeşitli ısıl işlemler uygulanmaktadır. Bu çalışmada, bir GS 550 banyosunda H13 sıcak iş takım çeliğinin ısıl işlemle yorulma dayanımının değişimi araştırılmıştır. Birinci ön ısıtma, ikinci ön ısıtma, sertleştirme ve ikinci sertleştirme olmak üzere dört farklı ısıl işlem uygulanarak incelenmiştir. Her numune grubu, ısıl işlemden sonra oda sıcaklığında döner eğmeli yorulma testine tabi tutulmuştur. Isıl işlem görmemiş numunelerin yorulma dayanımı 470 MPa olarak belirlenmiştir. İkinci sertleştirme yapılmış temperlenmemiş numunelerin (1. Grup) yorulma mukavemeti 610 MPa'ya yükselmiştir. Sertleştirmeden sonra ikinci bir ısıl işlem olarak 550ºC'de iki saat tavlanan numunelerin (2. Grup) yorulma dayanımı 630 MPa olarak ölçülmüştür. 550ºC'de iki saat ve 610ºC'de iki saat tavlama olan üçüncü ısıl işlemin uygulanmasıyla numunelerin (3. Grup) yorulma dayanımı 720 MPa olarak bulunmuştur. Dördüncü ısıl işleme tabi tutulmuş ve sertleştirmeyi takiben 550ºC'de iki saat ve ardından 635ºC'de iki saat temperlenmiş numunelerin (4. Grup) yorulma mukavemeti 710 MPa olarak belirlenmiştir. Uygulanan tüm ısıl işlemlerin H13 sıcak iş takım çeliğinin yorulma mukavemetini olumlu etkilediği gözlemlenmiştir. Tüm ısıl işlemler artan yorulma mukavemeti ile sonuçlanırken, en yüksek yorulma mukavemeti, ilk ön ısıtma ve su verme işleminden sonra çift tavlama ısıl işlemi (550 °C ve 610 °C iki saat) ile elde edilmiştir.Keywords : H13 sıcak iş takım çeliği, Isıl işlem, Yorulma