- Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 10 Issue: 4
- Kızılırmak Delta Kıyı Alanındaki Tuzlanma Sürecinin Stuyfzand Hidrojeokimyasal Modelleme Sistemi ile...
Kızılırmak Delta Kıyı Alanındaki Tuzlanma Sürecinin Stuyfzand Hidrojeokimyasal Modelleme Sistemi ile Değerlendirilmesi
Authors : Arzu Firat Ersoy, Nazlı Ayyildiz Turan, Hava Yildiz Özgül
Pages : 949-960
Doi:10.17714/gumusfenbil.727322
View : 17 | Download : 2
Publication Date : 2020-10-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada Türkiye’nin kuzey-orta kesiminde yer alan ve en uzun 3. akarsuyu olan Kızılırmak Nehri’nin kıyı kesiminde yer alan yeraltısuyunun hidrokimyasal özellikleri belirlenmiştir. Bu amaçla 2017 yılında Haziran ve Ekim aylarında her dönemde 48 adet kuyudan alınan toplam 94 adet yeraltısuyu örneğinin pH, EC, TDS gibi fiziksel özellikleri belirlenmiş, bu örnekler üzerinde majör anyon katyon ve iz element analizleri yapılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilerek suların hidrojeokimyasal özellikleri araştırılmış kıyı bölgesinde yeraltı suyunda deniz suyu girişiminin etkileri ortaya konulmuştur. Yapılan analizler değerlendirildiğinde her dönem için EC’nin 2500 µS/cm değerinden yüksek olması, Na, SO4 ve Cl değerlerinin ise Türk İçme Suyu Standardında tanımlanan sınır değerlerin üstünde olması nedeniyle akifer sularının içme ve kullanmaya uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Kızılırmak Deltası kıyı alanındaki yeraltısuyu örnekleri, Stuyfzand Sınıflama Sistemi’ne göre değerlendirilerek deniz suyu girişiminin etkileri ortaya konulmuştur. Çalışma sonucunda 2 dönem için yapılan yeraltısuyu örneklemesi için oluşturulan hidrojeokimyasal model ile kıyı alanında bulunan yeraltısuyunun gelişimi belirlenmiştir. Buna göre; Kızılırmak delta kıyı alanında yeraltısuyunun bileşimi deltanın batısında CaHCO3 ve CaKarışım su tipi ile karakteristik iken; deltanın doğusuna gidildikçe su tipinin NaCl’ye doğru değiştiği belirlenmiştir. Ayrıca, MgKarışım, NaKarışım ve NaHCO3 su tipi ortamda tatlı yeraltısuyu ile deniz suyu arasında geçiş koşullarının mevcut olduğunu göstermektedir. NaCl su tipi ise delta alanında bir deniz suyu girişiminin varlığına işaret etmektedir ve yapılan hidrokimyasal analizler ile bölgede yeraltısuyunun %46’sının deniz suyu etkisinde olduğunu göstermektedir. Gelecekte Kızılırmak Deltası kıyı alanında yeraltısuyunun tuzlanmasının önüne geçmek ve yeraltısuyu kalitesinin bozulmasını önlemek için pompaja son verilmeli ve kıyı kesiminde yeni kuyu açılmamalıdır.Keywords : Deniz Suyu Girişimi, Hidrojeokimya, Kızılırmak, Stuyfzand Sınıflama Sistemi, Türkiye