- Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- Balkan Savaşları ve Balkanların Meclis Celse Zabıtlarında Tâbi Tutulduğu Mütalâa ve Değerlendirmeler...
Balkan Savaşları ve Balkanların Meclis Celse Zabıtlarında Tâbi Tutulduğu Mütalâa ve Değerlendirmeler (1920-1938)
Authors : Yaşar Özüçetin, Eda Kup
Pages : 78-87
View : 16 | Download : 8
Publication Date : 2014-12-31
Article Type : Other
Abstract :XIX. ve XX. yüzyıl ile birlikte hedefleri çeşitlilik göstermeye başlayan, propaganda ve araçları güçlenen "Şark Meselesi”, hümanist bir zihniyetle hareket edildiği söylenilen, emperyalist yönünün gizli tutulduğu, bir plan ve politika içerisinde yerini almıştır. Adı geçen plan ve politikaya paralel, kendisini belli eden uluslaşma süreci, XIX. ve XX. yüzyıl boyunca Balkanları etkisi altında tutmuş, bu süreç Balkan savaşları ile birbirlerine karşıt olma ve parçalara ayrılma şeklinde billurlaşmış, I. Dünya Savaşı sonrası ise yeni bir dönem ve yapı ortaya çıkmıştır. Yeni Türk Devletinin kuruluşunun bir safhasını oluşturan, maruz kalınan varlık mücadelesinde de Batılı devletlerin tatbik ettikleri siyasî politikalar devamlılık göstermiştir. Başlatılan haksız işgaller ve bu işgaller karşısında Mustafa Kemal Paşa’nın ön ayak olduğu direnmenin ve meşrulaşma çabalarının bir neticesi olarak 23 Nisan 1920 Cuma günü, "Makamı muallâyi hilâfet ve saltanatı ve memaliki mahrusai şahaneyi yed-i ecanipden tahlis ve taarruzatı defi maksadına matuf olarak teşekkül eden…”, ülkenin belirleyici en üst organı Büyük Millet Meclisi toplanmıştır. Zabıt Ceridelerinin, Meclis faaliyetlerinin yürütülmesi sırasındaki bütün konuşma ve davranışları ihtiva etmesi, zamanın politik şartları hakkında bilgiler vermesi nedeniyle önemli olup; "…Artık Balkanlarda hava değişmiş ve asırlar ve asırlarca devam eden bin bir türlü tecrübelerin ve çekilen ızdırapların husule getirdiği bir anlayışla Balkan menfaat birliği ve kardeşlik duyguları belirmeğe başlamıştır”. "Eskiden Balkanlar Balkanlılarındır denilirdi. Bu düsturu artık bütün Balkanlar bütün Balkanlılarındır şekline koyan tekâmül dostlarımızın da bahsettiği ideallere ayni sadakatle merbut oluşundan ileri geldi” denilmiş, akdedilen dostluk, tarafsızlık, uzlaşma ve hakem muahedelerinin, daha sonra "samimî anlaşmalar misâkı” na dönüşerek, kara hudutlarının Balkanlarda her türlü tecavüzden korunan bir kefaleti ihtiva ettiği belirtilmiştir. Meclis’te, geçmiş de tahlil edilerek mevcut duruma ve istikbale yön verilmiş, bu temelde tahlili ve kendisine yüklenen algı ile sonraki süreçte hatırlanacak olan Balkan savaşları ve parafe edilen Balkan Paktı bağlamında belirli mütalâa ve değerlendirmelere tâbi tutulmuştur.Keywords : Türkiye Büyük Millet Meclisi, Meclis Celse Zabıtları, Balkan Savaşları, Balkan Paktı