- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 10
- SELÇUKLU SULTANI TUĞRUL’UN SERAMİK HEYKELİNİN İKONAGRAFİSİ
SELÇUKLU SULTANI TUĞRUL’UN SERAMİK HEYKELİNİN İKONAGRAFİSİ
Authors : Asgar Cevânî, Hasan Bolhârî, Mehyâr Esedî
Pages : 853-866
Doi:10.53718/gttad.1302892
View : 84 | Download : 96
Publication Date : 2023-07-20
Article Type : Research Article
Abstract :İslâm’dan sonra özellikle de insan heykelleri konusunda -yasak değilse de- ihtiyatlı davranılan heykeltıraşlık sanatı, Selçuklular döneminde fark edilmiş ve farklı temalarla insan heykelleri yapılmıştır. Bu heykeller arasında muhtemelen Kâşân şehrinde yapılan, diz üstü oturan ve kafasında şapka bulunan, üzerinde Sultan Tuğrul’un adı ve H. 538 [1143-44] tarihi yer alan bir heykel bulunmaktadır. Söz konusu tarihte, [Selçuklu tarihindeki] üç Sultan Tuğrul arasında hiçbiri hüküm sürmüyordu. Öte yandan bu heykel bazı uzmanlar tarafından satranç figürü olarak tanımlanmıştır. Bu makalenin amacı, bahsi geçen heykelin işlevini ve yapım sebebini açıklamak ve ardından dünyaya farklı bir şekilde tanıtılan bir İran eserinin yanlış anlaşılmasına açıklık getirmektir. Bu makalenin ana sorusu, heykel kavramının ne olduğudur ve makalenin sorusuna ikonografi yöntemi kullanılarak, yazılı metinlere dikkat edilerek ve görsellerin ikincil anlamı bulunarak cevap verilmeye çalışılmıştır. Makalenin sonucu, heykelin satrançla hiçbir alakası olmadığını, büyük ihtimalle sultanın mezâlimdeki ya da semâ törenindeki mevcudiyetine işaret etmektedir.Keywords : Selçuklu Heykelleri, Sultan Tuğrul, Seramik Heykeller, Kâşân’ın Küçük Heykelleri, Mezâlim, Semâ