- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 8
- XVIII. YÜZYILIN İLK YARISINDA YENİÇERİLER TARAFINDAN KURULAN VAKIF ÖRNEKLERİ
XVIII. YÜZYILIN İLK YARISINDA YENİÇERİLER TARAFINDAN KURULAN VAKIF ÖRNEKLERİ
Authors : Naime Karasu
Pages : 605-616
Doi:10.53718/gttad.1128147
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2022-07-20
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı toplumunda hemen hemen her statüde, askerî veya reâyâ sınıfına mensup, zengin ya da orta halli, pek çok hayırsever malî durumuna göre yaşadıkları şehre, kurdukları vakıf hayrat ve onlar için tesis ettikleri akarlarla katkı sağlamışlar, hizmet sunmuşlardır. Yaygın bir katılımla oluşturulan, etkin bir yönetim ve sıkı bir denetimle faaliyetlerini icra eden vakıfların Osmanlı tarihi boyunca zamanla hem sayıları artmış hem de hizmet alanları genişlemiştir. Osmanlı İstanbul’unda askeri faaliyetleri yürüten yeniçeriler, özellikle de XVIII. yüzyıl ile birlikte finans kaynakları açısından güçlenmelerinin de etkisi ile çeşitli vakıf kurucuları olmuşlardır. XVIII. yüzyılda Yeniçeri Ağası gibi ocağın en üst kademesindeki görevliden, en alt kademesindeki ocak elemanlarına kadar çok sayıda yeniçeri tarafından vakıflar kurulmuştur. Buna bağlı olarak bu çalışmada, Osmanlı askerî gücü içerisinde önemi bir yere sahip olan Yeniçeri Ocağı’na mensup kişiler tarafından kurulan vakıflar İstanbul örneği üzerinden incelenecek ve yeniçerilerin bireysel vakıf kurucuları olarak ortaya çıkan yeni kimlikleri ile ele alınacaktır. Bu çerçevede, yeniçerilerin sivil hayatla iç içe geçen ilişkileri, ocağın ekonomik gücü ve bu gücü sağlayan sermaye birikimlerine bağlı olarak ortaya çıkan dayanışma ve kredi ilişkileri ortaya çıkarılmış; şehrin ekonomik düzenine olan etkileri belirlenmiştir. Araştırma konusu olan dönem İstanbul’unda, gerek Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nde bulunan ve gerekse şerʻiyye sicilleri içerisinde yer alan vakfiyelerden tespit edilen vakıf belgeleri incelenecektir.Keywords : İstanbul, Yeniçeri Ocağı, Vakıf, XVIII. Yüzyıl, Osmanlı Toplumu