- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 8
- II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE HALİFELİĞİN SİYASİ MÂNADA KULLANILMASI
II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE HALİFELİĞİN SİYASİ MÂNADA KULLANILMASI
Authors : Sümeyra Öztürk
Pages : 727-738
Doi:10.53718/gttad.1069436
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-07-20
Article Type : Research
Abstract :II. Abdülhamid için halifelik İslamcı siyasetin odak noktasıydı ve halifeliği daha önce hiç karşılaşılmamış yoğun şekilde uygulayarak Düvel-i Muazzama idaresindeki milyonlarca Müslümanın saygısını kazanmıştır. Bu Müslümanlar ile manevi ve kültürel ilişkiler kurmuş ancak bu Müslümanlar arasında herhangi bir isyan meydana geldiğinde Düvel-i Muazzama tarafından bundan Osmanlı halifesinin sorumlu olduğu söylenince bunları kesin bir dille reddederek gazetelere bu şekilde bilgiler vermiştir. Daha sonra II. Abdülhamid, halifeliği etkili bir araç olarak kullanarak Düvel-i Muazzama’ya Osmanlı Devleti’nin ölmeyip hala ayakta olduğunu göstermek istemiştir. Bu amaçla halifeliğin kışkırtıcı bir gücü olduğunu, halifenin tek bir sözüyle sömürge altındaki Müslümanların Düvel-i Muazzama’ya cihad ilan edeceklerini her ne kadar ilişkilerin kesilmesini istemese de sezdirmek istemiş ve kendisine sulh zamanları yaratmak istemiştir. Bu durumu belli etmek için de Müslümanlar ile kültürel ilişkiler kurmuştur. II. Abdülhamid’in yapmış olduğu faaliyetler ve halifeliğin dünya Müslümanları üzerindeki etkisi Düvel-i Muazzama tarafından halifeliğin papalık konumuna benzer bir duruma gelmesine yol açmıştır. Bu çalışmada halifeliğin siyasi anlamda gün yüzüne çıkmasından ve II. Abdülhamid’in yeni bir siyaset aramaya yönelik halifeliğe bakışına değinilecektir.Keywords : Halifelik, İslamcılık, II. Abdülhamid, Müslümanlar, Düvel-i Muazzama