- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 7
- TÜRK/MOĞOL DEVLET VE TOPLUM TÖRESİNDE LEVİRAT EVLİLİKLER VE UYGULAMA ESASLARI
TÜRK/MOĞOL DEVLET VE TOPLUM TÖRESİNDE LEVİRAT EVLİLİKLER VE UYGULAMA ESASLARI
Authors : Ahmet Kütük
Pages : 43-56
Doi:10.53718/gttad.973521
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2022-01-20
Article Type : Research
Abstract :Tarihte bozkır karakterli halkların gelenek ve yaşam biçimleri diğer topluluklara kıyasla değişime daha dirençli bir yapı arz etmiştir. Bu halklar yaşam tarzları, kültürleri ve geleneklerini töre/yasa adı altında bir sözlü anayasa gibi uzun süre muhafaza etmişlerdir. Bu yaşam tarzından beslenen Türk/Moğol uluslarında evlenme pratikleri de aynı şekilde yaşatılmıştır. Bu çerçevede, sıra dışı bir uygulama olarak levirat evlilikler katı gelenekçi bir anlayışla sürdürülmüş, fetihçi bir anlayışa sahip olan bu uluslar eliyle farklı coğrafyalara taşınmıştır. Hem devlet hem halk nezdinde gerçekleşen bu evlilikler, ölen erkeğin ardından onun yakın akrabalarından birinin (kardeş, evlat, yeğen vs.) dul kalan eşle evlenmesi esasına dayanmaktadır. Uygulama mantığı açısından değerlendirildiğinde bu tip evliliklerin, ailenin ve mirasın bölünmemesi, dul kalan kadının ve yetim kalan çocukların sahipsizlik ve çaresizlik duygusunu yaşamamaları gibi duygusal durumlar dışında siyaseten güç devşirme, meşruiyet kazanma gibi amaçlarla da gerçekleştirildiği söylenebilir. Bu çalışmada farklı zamanlarda, farklı coğrafyalarda hüküm sürmüş olan bozkır karakterli Türk/Moğol ulusları arasındaki levirat evlilik örnekleri anlatılacak, bu örnekler üzerinden geleneğin mantığı ve temel esasları tespit edilmeye çalışılacaktır.Keywords : Leviratus, Evlilik, Türkler, Moğollar, Selçuklular, İlhanlılar