- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 7
- MOĞOLİSTAN’IN ORTAOKUL TARİH DERS KİTAPLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME
MOĞOLİSTAN’IN ORTAOKUL TARİH DERS KİTAPLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME
Authors : Samet Kalyoncu
Pages : 421-440
Doi:10.53718/gttad.843701
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2022-01-20
Article Type : Research
Abstract :Moğolistan’da 1990 yılı başlarında gerçekleştirilen demokratik devrim ile her alanda yenilik hareketlerine girişilmiştir. Özellikle millî bilinç, millî kültür ve millî tarih anlayışı içerisinde yenilik hedeflenmiştir. Eğitim hayatında da yeni politikalar belirlenmiş ve bunlara göre hareket edilmeye başlanmıştır. 2010’lu yıllara kadar Moğolistan’da okullarda okutulmak üzere belirli bir müfredata göre hazırlanmış ders kitabı bulunmamaktaydı. Akademisyenler tarafından kaleme alınmış kitaplar derslerde okutulmaktaydı. Bu durum, eğitim hayatında da bazı olumsuzlukların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Moğol hükümeti kendi ders kitaplarını belirli sisteme göre hazırlama kararı aldıktan sonra oluşturduğu kadro ile bu ders kitaplarını hazırlatmıştır. Ders kitapları hazırlanırken özellikle okullarda öğretilecek olan konuların bir bütünlük içerisinde olması, belli bir kronolojiye ve konu dağılımına göre düzenlenmiş olması isteği doğmuştur. Günümüzde okullarda okutulan ders kitapları içerdikleri konular ve aktardıkları bilgiler açısından oldukça önemli bir konumda yer almaktadır. Şüphesiz tarih ders kitapları ülkelerin kendi tarih anlayışını genel olarak özetleyen ve aktaran yapıya sahiptir. Bu araştırmanın amacı Moğolistan’da ortaokulda okutulan tarih ders kitaplarının içeriğini ortaya koymaktır. Ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf tarih ders kitaplarını incelediğimiz çalışmamızda doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Kitaplara ayrıntılı bir bakış açısıyla bakılıp konu dağılımının genel yapısı ortaya çıkarılmıştır. Ders kitaplarında önemli görülen görseller çalışmamızda kullanılmıştır. Türkiye’de bu alanda yapılmış çalışmalar incelenerek bir örnek oluşturulması sağlanmıştır. Moğolların atalarından 20. yüzyıldaki Moğol Halk Devrimine kadar birçok konu ayrıntılı olarak işlenmiştir. Avrupa tarihi ile ilgili olaylara geniş olarak yer verilmiştir. Özellikle dünya tarihini ekonomik ve kültürel alanda etkileyen olaylar ayrıntılı bir şekilde aktarılmıştır. Aynı zamanda Avrupa tarihi ile ilgili çeşitli görseller, haritalar ve kaynaklar kullanılmıştır. Kitaplarda Türk tarihiyle ilgili olaylarda ise fazla ayrıntıya girilmemiştir. Altıncı sınıf ders kitabı genel olarak eski çağlardan başlayarak eski uygarlıkları, 10. yüzyıla kadar Moğolistan topraklarının genel durumundan bahsetmiştir. Yedinci sınıf ders kitabı Orta Çağ konularına geniş olarak değinmiştir. Sekizinci sınıf ders kitabında ise 15. ve 20. yüzyıllar arasındaki Dünya ve Moğolistan tarihiyle ilgili konular yer almıştır. Günümüz Moğolistan topraklarının eski çağlardan günümüze kadar olan durumunu da bu kitaplardan ortaya çıkarabilmekteyiz. Moğol hükümeti tarafından hazırlanmış tarih ders kitaplarının yeni basımlarında ise bazı konu başlıkları, tek bir konu başlığı altında toplanmıştır. Ayrıca Moğolistan’ın geçmişten günümüze tarih eğitimi, eğitimde yaşanan sorunlar ve yapılan düzenlemeler hakkında yazılmış eserlerden de çalışmamızda yararlandık. Bu eserlerden hareketle Moğolistan’ın mevcut eğitim yapısı, tarih öğretim yöntem ve tekniklerinin devlet okulları ile özel okullarda nasıl bir yapıya sahip olduğunu inceledik. Araştırmamızın sonucunda Moğolistan’ın ortaokul tarih ders kitaplarındaki konuların genel dağılımı, hangi konulara daha fazla yer verilip hangi konuların daha az yer aldığı sonucu elde edilmiştir.Keywords : Moğolistan, Okul, Sınıf, Tarih, Ders kitabı