- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 7
- İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SON YILI VE SOĞUK SAVAŞ BAŞLANGIÇ SÜRECİNDE BİR YEREL POLİTİK GAZETE: "GÜLE...
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SON YILI VE SOĞUK SAVAŞ BAŞLANGIÇ SÜRECİNDE BİR YEREL POLİTİK GAZETE: "GÜLEK
Authors : Oğuz Kalafat
Pages : 369-398
Doi:10.53718/gttad.1008085
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-01-20
Article Type : Research
Abstract :1944 yılında İkinci Dünya Savaşı Avrupa ve Asya’da yoğun bir şekilde devam etmekteydi. 1945 yılında ise Müttefik Devletler üstünlük sağladı ve ateşkes ilan edildi. Yalnız bu savaşın bitimindeki barış görüşmeleri Birinci Dünya Savaşı’ndaki gibi sonlanmadı. Rusya, Berlin kentine girdi ve Almanya ile müzakereler başladı. Barış döneminin ilk yılı yoğun görüşmelere sahne olan dünya gündemi çözülmesi gereken konulara odaklandı. Özellikle Dörtler grubu olarak adlandırılan Rusya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere ve Fransa barışın sağlanması için uğraştı. Dünyada savaş sonrası barışın sağlanması için uluslararası toplantılar yapılırken Rusya özellikle Almanya ve Polonya üzerinde haklar iddia etti. Bunun dışında Balkanlar, İstanbul ile Çanakkale Boğazları ve Asya kıtasında da emperyalist faaliyetlerde bulunmaya başladı. Bu durum ABD ve İngiltere tarafından kabullenilmedi. Barış görüşmeleri ABD ve İngiltere ile Sovyetler arasında çekişmelere sahne oldu. Bu gelişmeler neticesinde ABD, İngiltere ve Fransa bir araya gelerek Batı bloğunu oluşturdu. Bazı anlaşmazlıklar sonrası devletlerin birbirlerine karşı verdiği notalar Soğuk Savaş’ın başlamasına neden oldu. Sovyetlerin etkisinde Avrupa ve Asya kıtalarında komünist faaliyetler başladı ve Batı bloğu bu durumu engellemeye yöneldi. 1945-1952 yılları iki kutuplu bir dünyayı ortaya çıkardı. Rusların, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarına yönelik istekleri karşısında tarafsız olan Türkiye ise Batı bloğunun yanında yer aldı. ABD ve İngiliz yardımlarıyla Rusya’nın herhangi bir saldırısına karşı hazırlık yaptı. Bu dönemde Birleşmiş Milletler Cemiyeti dışında bloklaşmayla birlikle Sovyetlere karşı Kuzey Atlantik Paktı kuruldu. Türkiye bu pakta katılmak için başvuru yaptı. Yalnız hemen alınmadı. Türkiye Batı bloğuna destek vermek için Kore’ye asker gönderdi ve Atlantik Paktı’na kabul edildi. Bu dönemde Mersin ili Tarsus ilçesinde 1944 yılında yayınlanmaya başlayan iki sayfalık "Gülek Gazetesi” birinci sayfası dünyadaki tüm gelişmeleri okuyucularına aktarmaya başladı. İki sayfalık bir gazete olmasına rağmen uluslararası özelliği olan bir içeriğe sahipti. Zaten ikinci sayfasında reklam ve diğer bölümler yer alıyordu. Kronolojik haber yayını dışında bilgi, belge, beyanat ve açıklamaların bulunduğu içerikler eksiksiz olarak sunuluyordu. Yerel bir yayın olmasına karşın dünyadaki politik gelişmeleri doğru ve hızlı aktarıyordu. Dünya gündemini genel hatlarıyla Anadolu Ajansı haberlerine dayandırarak haberleştiren gazete halkı bilgilendirme noktasında önemli bir misyonu yerine getiriyordu. Ayrıca yerel yazarları ile uluslararası gelişmeleri değerlendiren gazete köşe yazıları ile Türkiye ve Tarsus’un bir anlamda belleği oldu. Yerel bir gazete olmasına rağmen ulusal yayın yapan diğer haber kaynakları gibi bilgileri eksiksizdi. Gülek’in Atatürk İlke ve İnkılaplarına bağlı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) prensiplerine yakın çizgisi vardı. Dış ilişkiler konusunda oldukça milliyetçi bir yayın politikasına da sahipti. Bu bağlamda Gülek’in incelenmesi basın tarihi açısından önem arz ederken yerel anlamda yakın dönem tarihsel gelişmelere de ışık tutmaktaydı.Keywords : GÜLEK GAZETESİ, SOĞUK SAVAŞ, İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI