- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 3 Issue: 6
- ÜMİD (ÜMİDE) DERGİSİ PERSPEKTİFİNDEN OSMANLI KADININA DAİR BİR İNCELEME
ÜMİD (ÜMİDE) DERGİSİ PERSPEKTİFİNDEN OSMANLI KADININA DAİR BİR İNCELEME
Authors : Ayşen Müderrisoğlu
Pages : 427-444
Doi:10.53718/gttad.906179
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2021-07-20
Article Type : Research
Abstract :Ümid dergisi, Mütareke yıllarında yayın hayatına başlamış olan edebi bir mecmuadır. İlk sayısı 17 Aralık 1918 tarihinde yayımlanan derginin son sayısı 25 Mayıs 1921 tarihlidir. Dergide sanattan modaya, edebiyattan tarihe uzanan geniş bir yelpazede konular ele alınırken kadınların da oldukça ilgisini çekecek bir dizi yayın yer almıştır. Kadın okuyucu kitlesinin ihmal edilmediği bu dergide kadınların giyim-kuşamı, aile ve evlilik müessesesindeki konumu, kadın haklarına dair çok çeşitli alanlarda yazılara yer verilmiştir. Bu yazıların içeriklerinin çok çeşitli ve ilgi çekici olması okuyucunun kadınlık meselesine yaklaşımında yeni bir perspektif kazanmasına yardımcı olmuştur. Özellikle kadın imajını değerlendirmede ve irdelemede basın araçlarından yararlanılmasının daha rahat ve etkili olmasından dolayı dergide de kadınların hak meselesi konusunu nüshalarında sık sık gündeme getirmiştir. "Kadınlığa Dair” isimli ana bir başlık altında yer verilen yazılarla özellikle kadın okuyucuların haklarına ve gereksinimlerine sahip çıkması adına fayda sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca derginin bu kısmında aile ve evlilik konuları üzerinde de durulmuştur. Ümid, gelenek ve görenekleri eleştirmiş, bunların aile ve evlilik kurumuna verdiği zararlar dile getirmiştir. 19. yüzyıldan önce Osmanlı kadınının Avrupa ile teması oldukça sınırlı bir durumdaydı. Avrupa ile olan ilişkilerin artması üzerine kadınlar basın yoluyla batı modasını daha yakından takip etme imkânı bulmuşlardır. Batılılaşmanın etkisi ile modaya ilgi duyan kadınlar özellikle muhafazakâr kesim tarafından eleştirilere maruz kalmaya başlamıştır. Osmanlı toplumunda modernleşmeyle birlikte moda ve güzellik kadın dergilerinde daha çok ele alınan ve irdelenen konu haline gelmiştir. Ümid dergisi ise bir kadın mecmuası olmamasına rağmen konuyla ilgili kadın okuyucuları bilgilendirmeyi amaç edinmiştir. Moda ve güzellikle ilgili makaleler sayesinde kadınların giyim-kuşam konusunda bir bilinç oluşturmasının temellerinin atılmasına katkı sağlanmıştır. Ümid, batının moda ve güzellik algısını kadın okuyucuları ile paylaşma gayesinde bulunan bir mecmua olmuştur. Özellikle bu konuyla ilgili yer verdiği yazılarla kadınların ruhuna hitap etmeye ve sosyal hayatta daha bilinçli kadınlar oluşturmaya çalışmıştır. Dergi aslında geleneksel kadın modelinden uzak olan, şık ve özenli giyinen kadınların temellerini de yavaş yavaş atmaya özen göstermiştir. Toplumsal hayatta kadının sadece anne ve ev içi görevlerinin olmadığını da bu yolla belirtmiştir. Çok sayıda fotoğrafa yer verilmesi dergiyi zengin ve eğlenceli bir hale büründürmüştür. Sıradanlıktan uzak olan Ümid dergisi yaptığı güzellik yarışmalarıyla da hem okuyucuların ilgisini çekmek istemiş hem de kadınları memnun etmeyi ve bilinçlendirmeyi kendisine gaye edinmiştir. Dergi nüshalarında sürekli olarak farklı reklamlara yer verilmesi okuyucunun çeşitli konularda bilgiye ulaşmasına imkân sağlamıştır. Bununla birlikte son dönem Osmanlı toplum yapısına ışık tutan Ümid dergisi üzerine herhangi bir çalışma yapılmamış olması da dikkat çekici bir noktadır. Bu çalışma ise söz konusu eksikliği gidermeye çalışmakla birlikte Osmanlı Devleti’nin son yıllarında yayın hayatına giren bir derginin kadına dair yaklaşımını detaylarıyla incelemektir.Keywords : Ümid, Ümide, Kadın, Dergi, Mütareke Dönemi