- Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 3 Issue: 5
- ANADOLU’DAKİ EŞKIYALIK FAALİYETLERİNE DAİR BİR İSTATİSTİK (22 NUMARALI MÜHİMME DEFTERİ IŞIĞINDA)...
ANADOLU’DAKİ EŞKIYALIK FAALİYETLERİNE DAİR BİR İSTATİSTİK (22 NUMARALI MÜHİMME DEFTERİ IŞIĞINDA)
Authors : Teslime Ata
Pages : 85-92
View : 7 | Download : 1
Publication Date : 2021-01-20
Article Type : Research
Abstract :Eşkıyalık faaliyetleri geçmişten günümüze birçok devlette vuku bulmuş ve iktidarları meşgul eden önemli konulardan biri olmuştur. Eşkıyalık olaylarındaki yoğunluk eşkıyalığın tanımına da yansımış ve birçok şekilde ifade edilmiştir. İslam hukukçuları ekol farklılığından dolayı birbirinden farklı yorumlar getirirken, hukukçular olayın işlenişi, oluşması, failin kimliği gibi unsurları göz önüne alarak, sınıflandırma ve sınırlandırma yaparak yorum getirmişlerdir. En geniş anlamıyla eşkıyalık, zor kullanarak mala, cana tecavüz, kamu düzenini ve asayişini ihlal etmek olarak ifade edilebilir. Eşkıyalık olaylarının altında yatan neden genellikle iktisadi darlık olmuş ve bunun sonucunda da halk illegal yollara başvurmuştur. İktisadi nedenler dışında, kolay yoldan para kazanma, şöhret peşinde koşma, halkın sosyal eşkıyalara kahraman gözüyle bakması gibi nedenlerden dolayı da eşkıyalığı tercih edenler olmuştur. Her devlet gibi Osmanlı Devleti de eşkıyalıkla yoğun bir şekilde mücadele etmiştir. Bu yoğunluk 16. yüzyılın ikinci yarısında doruk noktasına ulaşmış, tüm Osmanlı topraklarını etkisi altına almıştır. Sadece yönetilenler değil, yönetenler de bu kaosun içinde yer almıştır. Suhteler, leventler, aşiretler, köylüler, zimmiler, devlet görevlileri gibi her kesimden kanundışına çıkanlar olmuştur. Yerel otorite bazı eşkıyalık olayları karşısında çaresiz kalmış ve durum merkezi otoriteye intikal etmiştir. Böylelikle eşkıyalık olayları mühimme defterlerine kaydedilmiştir. Eşkıyalık olaylarında, yer, zaman, mekan ve kişiler farklılık gösterdiği için nedenlerini ve sonuçlarını da ayrı ayrı değerlendirmek gerekmektedir. Çalışmamızda Anadolu’da meydana gelen 1573 tarihli eşkıyalık faaliyetleri, kantitatif veriler kullanılarak ayrı başlıklar altında değerlendirilecektir.Keywords : EŞKIYALIK, OSMANLI DEVLETİ, MÜHİMME DEFTERİ, 16. YÜZYIL, II. SELİM, ANADOLU