- Genel Sağlık Bilimleri Dergisi
- Vol: 3 Issue: 1
- Transplantasyon Yapılan Çocukların Ebeveynlerinin Yaşam Kalitesi ve Bakım Yükü
Transplantasyon Yapılan Çocukların Ebeveynlerinin Yaşam Kalitesi ve Bakım Yükü
Authors : Aynur Açar, Hülya Karataş, Abdullah Özgönül
Pages : 41-50
View : 20 | Download : 7
Publication Date : 2021-04-25
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Bu çalışma, organ nakli yapılan çocukların ebeveynlerinin bakım yükü ve yaşam kalitesinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu çalışma Şanlıurfa ilinde organ transplantasyon birimine başvuran çocuk hastaların ebeveynleri ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Şanlıurfa ilinde ikamet eden, dış merkezde organ nakli yapılmış olan 22 çocuk hastanın ebeveyni çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler Tanımlayıcı Özellikler Soru Formu, Kısa Form SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Veriler SPSS 22.0 programında tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya alınan çocukların %59.1'i erkek, %4.5’i 0-3 yaş, %27.3’ü 4-6 yaş, %31.8’i 7-12 yaş, %36.4'ü 13-18 yaş aralığındadır. Çocuklarda nakil yapılan organın %91’i karaciğer, %4.5'i kalp, %4.5'inin böbrek olduğu ve %54.5'ine canlıdan nakil yapıldığı belirlenmiştir. Nakilden sonra geçen süre %77.3'ünde 1-5 yıl arasındadır. Annelerin %63.6'sı 20-39 yaş aralığında, %77.3'ü dört ve daha fazla çocuğa sahip ve % 40.9'u orta gelir düzeyindedir. Ebeveynlerin Bakım Verme Yükü Ölçeği toplam puan ortalamalarına göre bakım yüklerinin 27.32±8.35 hafif-orta düzeyde olduğu, yaşam kalitesi fiziksel ve mental sağlık puan ortalamalarının sırasıyla 22.33±0.94, 26.19±1.31 olduğu belirlenmiştir. Çocuğun cinsiyeti, donörün özelliği, nakil şekli, nakil süresi ve anne yaşı ile ebeveynlerin bakım yükü puan ortalamalarında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p˃0.05). Ebeveynlerin yaşam kalitesi puanlarını çocuğun yaşı, ailedeki çocuk sayısı, gelir durumu ve çocuğun cinsiyetinin etkilemediği saptanmıştır (p>0.05). Sonuç ve Öneriler: Transplantasyonu yapılan çocukların ebeveynlerin yaşam kalitesi düşük, bakım yükleri hafif/orta derecedir. Transplantasyon yapılan merkezden uzakta yaşayan çocuk hasta ve aileleri için hemşirelik hizmetlerinin verileceği ve transplantasyon merkeziyle işbirliğinin sağlanacağı organ nakil danışmanlığı birimlerinin kurulması önerilmektedir.Keywords : transplantasyon, yaşam kalitesi, bakım yükü, hemşirelik