- Genç Mütefekkirler Dergisi
- Cilt: 4 Sayı: 4
- MOLLA MUSA EL-CELÂLÎ’NİN (GEÇİT) HADİSLE İLGİLİ ESER VE GÖRÜŞLERİ
MOLLA MUSA EL-CELÂLÎ’NİN (GEÇİT) HADİSLE İLGİLİ ESER VE GÖRÜŞLERİ
Authors : Emrullah Bolat
Pages : 115-154
View : 216 | Download : 121
Publication Date : 2023-12-24
Article Type : Research
Abstract :Hadis ve hadis ilimlerinin çeşitli meselelerine dair, eski-yeni gerek İslâm âleminde gerekse İslâm âlemi dışında pek çok şey yazılmış ve söylenmiştir. Son iki yüzyılda İslâmi ilimlerin hemen hemen tamamına özellikle de hadis ilimlerine dair batı menşeli yazılanlar, niyet, samimiyet ve muhteva itibariyle dikkat çekmiştir. Azımsanmayacak oranda tenkitleri de içeren bu yazılar, zamanla İslâm toplumunda etkisini göstermiş, kimi ilim ve fikir adamları ya aynen ya da geliştirerek benzer tenkitlerde bulunmuşlardır. Yaşanan bu gelişmelere akademi ve medrese çevrelerinden ulema kayıtsız kalmamış, çeşitli vesilelerle farklı cenahlardan yöneltilen tenkitleri gündemlerine alarak gereken cevapları vermeye çalışmışlardır. Doğu medreselerinde yetişen, geleneğin önemli bir halkası olan Molla Musa el-Celâli’nin (1938-2021) gayretleri de bu anlamda araştırılmayı hak etmektedir. Molla Musa, tefsir, hadis, fıkıh, kelam, dil, edebiyat, tarih, mezhepler tarihi, dinler tarihi, çağdaş fikir akımları ve tartışmalarına dair geniş bir yelpazede 45 cildi aşan ansiklopedik nitelikteki eserleriyle asrın problemlerine kayıtsız kalmamış, geleneğin izinde etkin bir görev üstlenmiştir. Molla Musa’nın eserleri içerisinde hadisle ilgili olanları ya da eser içlerindeki hadisle ilgili bölümler ayrı bir öneme sahiptir. Nitekim, çağdaş medrese geleneğinde benzerine neredeyse rastlanmayacak türden eserleriyle hadis ve hadis ilimlerini medresesinin ana meselelerinden biri haline getirmiştir. O, \"Mecmû‘atu’l-‘Ulûm\", \"Mecmû‘atu’l-Fevâid\", \"Mecmû‘atu’l-Makâsid\", \"Mecmûatu’r-Resâil\", \"Mealist İddialara Cevaplar\", \"Modernist ve Oryantalist İddialara Cevaplar\", \"Ateist İtirazlara Cevaplar\", \"Uydurulmuş Dine Çağıran Adama Cevap\" ve \"Hadis İnkarcılarına Cevaplar\" gibi eserlerini tamamen ya da kısmen hadis ve hadis meselelerine ayırmıştır. İşte bu eserler çerçevesinde, muhtevaları da dikkate alınarak Molla Musa’nın hadisle ilgili görüşleri \"Siyer\", \"Hadis Usulü\", \"Hadis Metinleri\", \"Reddiye ve Cevap Türü Eserler ve Güncel Hadis Tartışmaları\" başlıklarıyla çalışmamızda incelenecektir.Keywords : Molla Musa, Hadis, Sünnet.