- Genç Mütefekkirler Dergisi
- Cilt: 4 Sayı: 3
- Ruhun mahiyeti bağlamında emir ve alem-i emir kavramları üzerinde bir inceleme
Ruhun mahiyeti bağlamında emir ve alem-i emir kavramları üzerinde bir inceleme
Authors : Abdulmelik Yangin
Pages : 789-804
View : 27 | Download : 32
Publication Date : 2023-12-22
Article Type : Research
Abstract :Ruhun mahiyeti hakkındaki sorular çok eskiye dayanmaktadır. Kur’an bu konuya değinmiştir. İsra suresinin 85. âyeti de ruhun ne olduğu sorusu üzerine inmiştir. Âyette "Rabb’in emri” olarak belirtilen ruha dair açıklamalar yapılmıştır. Bu makale, daha çok "emir” kelimesi üzerinde durarak "emir” ve "âlem-i emir” kavramlarının tefsir, kelam ve tasavvuf kaynaklarındaki izahlarına değinerek bir çerçeve ortaya koymayı amaçlamaktadır. Allah’ın emri olarak ifade edilen ruhun hangi âlemden olduğu, mahlûk olup olmadığı, mahiyetinin ne olduğu gibi sorulara emir kavramı üzerinde cevap verilmeye çalışacaktır. İlk dönem müfessir ve kelamcıların çoğu "emri” yaratma manasında anlamışlardır. Buna karşılık Araf suresinin 54. ayetinde "halk” ve "emr” kelimelerinin beraber kullanılmasından dolayı "emr”in yaratmadan farklı olduğu söylenmiştir. Bu şekilde "halk” kelimesinden ayrılmış ve "irade sıfatının taalluk edip "kudret sıfatının taalluk etmemesi” olarak anlaşılmıştır. Ayrıca "emir” kelimesi, âlem kelimesi ile birleşerek "âlemü’l-emr” şeklinde kavramsallaşmıştır. Buna göre "halk” kudret, emr ise irade sıfatının özelliğidir. Ruhun "emr” ile nitelenmesi de onun irade sıfatına mazhar olduğunu ve diğer yaratılmışlardan farklı olduğunu göstermektedir. Mutasavvıflara göre âlem-i emir, akıllar ve nefisler gibi maddesiz ve zamansız var edilen şeylerin âlemidir. Buradan da emre mazhar olan ruhun âlem-i şehadete çıkmadığı, yani bildiğimiz manasıyla yaratılmadığı sonucu çıkmaktadır.Keywords : Ruh, emir, alem-i emir, halk, âlem-i halk