- Genç Mütefekkirler Dergisi
- Cilt: 4 Sayı: 3
- Postkolonyal Eleştirmen Homi K. Bhabha’nın ‘Ulus ve Anlatım’ı Üzerine Notlar
Postkolonyal Eleştirmen Homi K. Bhabha’nın ‘Ulus ve Anlatım’ı Üzerine Notlar
Authors : Arif Akbaş
Pages : 732-759
View : 57 | Download : 62
Publication Date : 2023-12-22
Article Type : Other
Abstract :Bu makalede Hintli - İngiliz asıllı bilim adamı ve eleştirel teorisyen Homi K. Bhabha’nın "Nation & Narration” (Ulus ve Anlatım) isimli ilk kitabı tartışılıp, yorumlanacaktır. Yazar, Harvard Üniversitesi’nde Anne F. Rothenberg Beşerî Bilimler Enstitüsünde karşılaştırmalı edebiyat profesörüdür. Ayrıca çağımızın postkolonyal çalışmalarının en önemli isimlerinden biridir. Bu alanda melezlik, taklitçilik, farklılık ve kararsızlık gibi bir dizi yeni sözcük ve temel kavramları geliştirmiştir. Bu tür terimler, Bhabha’nın teorisine göre sömürgeleştirilmiş insanların sömürgecinin gücüne direnme yollarını tanımlar. Filozof 2012 yılında Hindistan hükümetinden edebiyat ve eğitim alanında Padma Bhushan ödülü almıştır. Hindistan’ın Bombay şehrinde Parisi bir ailenin çocuğu olarak doğan Bhabha, Mumbai Üniversitesi Elphinstone College’dan lisans diploması ve M. Phil. ve D. Phil yüksek lisans dereceleriyle mezun olmuştur. Oxford Üniversitesi’nde yıllarca İngiliz Edebiyatı alanında çalışmış ve öğrenciler yetiştirmiştir. Bhabha, Sussex Üniversitesi’nin İngilizce Bölümü’nde on yılı aşkın bir süre ders verdikten sonra Princeton Üniversitesi’nde çalışmaya başlamıştır. En son Harvard Üniversitesi’nde görev almıştır. Kültürel çalışmalar alanında Homi Bhabha, Althusser’in Marx yorumundan ve Gramsci’nin sosyal olarak marjinalleştirilmiş ve dışlanmış gruplar için madun kategorisiyle ilgili "kültürel hegemonya” kavramından eleştirel bir şekilde yararlanmaktadır. Onun sömürge deneyimi teorisi, Lacan odaklı psikanalize ve Foucault ile Derrida’nın dil ve söylem analizi yöntemlerine de dayanmaktadır. Derrida tarafından geliştirilen yapısöküm kavramı neredeyse tüm postkolonyal teorisyenler için merkezi öneme sahiptir. Frantz Fanon’un ırkçılık teorisindeki "Siyah Deri Beyaz Maskeler: Ezilenlerin Psikolojisi ve Yabancılaşma” ile "Yeryüzünün Lanetlileri” gibi devrimsel nitelikteki çalışmaların Bhabha’nın düşünceleri üzerinde merkezi/ kalıcı bir etkisi vardır. Daha yakın zamanlarda, Bhabha özellikle "üçüncü yer” veya "ara mekân” kavramlarını icat etmiştir. O bunu öznel evin geçici (geçici) yeri ile tarihsel evin yeri arasında tanınmayan bir düşünce mekânı - veya bir yer olmayan yer - olarak görmektedir. Ancak bu düşünce mekansızlık demekte doğru değildir. Bhabha Ulus ve Anlatım’ın önsözünde şöyle yazmaktadır: "Milletler tıpkı anlatılar gibi, kökenlerini zamanın mitlerinde kaybederler ve ufuklarıyla ancak zihnin gözünde tam olarak karşılaşırlar.” Görünüşte imkânsız olan bu metaforik başlangıçtan yola çıkan kitap, ulusluk kavramının yaşandığı şekliyle gerçekleri ve yazıldığı şekliyle dilin derin ikircikliliğiyle yüzleşmektedir.Keywords : Edebiyat teorisi, Karşılaştırmalı edebiyat, Postkolonyalizm, Homi K. Bhabha, Ulus ve Anlatım