- Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 20 Issue: 4
- Patrona Karşı Direnen Gazetecilerin Yayını: Basın Gazetesi
Patrona Karşı Direnen Gazetecilerin Yayını: Basın Gazetesi
Authors : Göksel Basmaci
Pages : 1722-1740
Doi:10.21547/jss.902390
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2021-10-29
Article Type : Research
Abstract :27 Mayıs 1960 tarihindeki darbenin ardından kurulan Milli Birlik Komitesi, basın alanındaki baskıcı uygulamaları engellemek için basına birtakım haklar getirmiştir. 212 sayılı kanunla gazetecilerin sosyal haklarını güvence altına alan komite, 195 sayılı kanunla reklam-ilan dağıtımını eşitlikçi bir zemine oturtmuştur. Ancak dönemin önde gelen dokuz gazete sahibi gazetecilere sağlanan maddi ve manevi hakları karşılamak istememiş ve reklam-ilan ile ilgili düzenlemelere de karşı çıkmıştır. Ortak bir bildiri yayınlayan patronlar üç gün boyunca gazete çıkarmayacaklarını duyurmuşlardır. Bu gelişme, basın tarihine Dokuz Gazete Olayı olarak geçmiştir. Söz konusu gazetelerde çalışan basın emekçileri ise patronlara karşı haklarını savunmak için hareket başlatmışlardır. Halkın haber alma hakkına ve kendilerine sağlanan yasal güvencelere sahip çıkan gazeteciler üç gün Basın isimli gazeteyi yayınlayarak önemli bir direniş örneği sergilemişlerdir. Basın gazetesi patrona karşı direnip haklarını arayan gazetecilerin yayını olması nedeniyle gazeteci, patron ve iktidar arasındaki ilişkilere yönelik önemli mesajları barındıran bir gazete olmuştur. Bu öneme istinaden çalışmada 11-13 Ocak 1961 tarihleri arasında çıkarılan Basın gazetesi haberler ve köşe yazıları üzerinden incelenmiştir. Araştırmanın amacı, gazetecilerin çıkarmış olduğu yayındaki haberlerde hangi değerlere odaklanıldığını ve haberlerdeki söylemlerin nasıl kurgulandığını saptamaktır. Eleştirel söylem analizi yönteminin kullanıldığı çalışmanın sonunda haberlerde direniş, birlik ve beraberlik, kamu yararı, hak mücadelesi, örgütlenme gibi söylemlere ağırlık verildiği saptanmıştır. Bununla birlikte basın emekçilerinin haklarını korumak adına güçlü bir direniş sergiledikleri ve kamuoyu oluşturdukları görülmüştür. Öte yandan gazetecilerin görüş ayrımı olmadan örgütlenmelerinde ise ülkedeki siyasi ortamın ve basına tanınan kanunların etkili olduğunu söylemek mümkündür.Keywords : Basın ve Siyaset, Dokuz Gazete Olayı, Basın Gazetesi, 212 ve 195 Sayılı Kanun