- Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 20 Issue: 1
- İran’ın Siber Alan Faaliyetleri: Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) Sürecine Dair Bulgular
İran’ın Siber Alan Faaliyetleri: Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) Sürecine Dair Bulgular
Authors : Seher Bulut
Pages : 166-191
Doi:10.21547/jss.718313
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2021-01-31
Article Type : Research
Abstract :İran’ın yirmi birinci yüzyılın başları itibari ile siber alanda yaptığı yatırım ve çalışmalar ülkenin siber alandaki yeteneklerine dair algının yeniden değerlendirilmesine sebebiyet vermiştir. Bu değerlendirmenin yapılmasında bir taraftan İran'a atfedilen siber alan faaliyetleri diğer taraftan ülke yönetimi tarafından siber alanda yapılan yatırımlara dönük açıklamalar etkili olmuştur. İran’ın siber alana dair yeteneklerini geliştirmesinde geçmişte yaşamış olduğu tecrübeler önem arz etmektedir. Bu tecrübeler ABD-İran ilişkileri açısından yeni bir dönem olarak değerlendirilen Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) sürecinde de etkisini göstermiştir. KOEP sürecinin başlaması ile beraber her ne kadar içerisinde ABD'nin de bulunduğu P5+1 ülkeleri ve İran yönetimi arasında karşılıklı güven inşasına dönük bir süreç başlatılmış olsa da, sürecin itici gücü ABD ve İran arasında ne ikili ne de bölgesel yaklaşım ve politikalar konusunda yakınlaşma durumu yeterli düzeyde gerçekleşebilmiştir. İlerleyen süreç ise, iki ülke arasında büyüyen tehdit algısının sadece fiziksel dünyadaki boyutları ile sınırlı olmadığını göstermiştir. Çalışmada öncelikli olarak iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihine kısaca değinilmekte ve KOEP anlaşmasının imzalanmasına giden süreçte tarafların jeopolitik konularla alakalı bakış açıları konu açısından gerekli görülen yönleriyle ele alınmaktadır. Çalışma daha sonra ABD ve İran arasında ikili ve bölgesel yaklaşım ve politikalar konusundaki yakınlaşmanın yeterli düzeyde gerçekleşememesi sonucu gerginleşen tehdit algısına odaklanmaktadır. Bu tehdit algısının bir sonucu olarak İran'ın ortaya koyduğu gerek savunma gerek hücum odaklı siber alan stratejisi incelenmektedir. Burada öncelikli olarak İran yönetiminin siber alanda sahip olduğu yeteneklere dair bulgular ortaya konulacaktır. Daha sonra ise İran’ın sahip olduğu bu yetenekleri Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP )süreci içerisinde nasıl eyleme koyduğu incelenecektirKeywords : ABD, İran, Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP), Siber Alan, Siber Faaliyetler