Rus Halk Edebiyatında Memorat Türü
Authors : Mariia Eren
Pages : 724-737
Doi:10.21547/jss.727239
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-07-01
Article Type : Research
Abstract :Eski inanışların ve batıl inançların izleri halk edebiyatı ürünlerinde sağlam bir şekilde muhafaza edilmiştir. Halk edebiyatında tarımcılık, hayvancılık, aile inanışları ve ritüelleri ya da animizm ile ilgili birçok bilgi bulunmaktadır. Halk edebiyatına ilişkin bir başka bilgi kaynağını da mitolojik karakterler oluşturmaktadır. Mitolojik karakterlere de masal, rivayet, fıkralar gibi birçok folklorik türlerde rastlanmaktadır. Özellikle bu tür varlıklar "memorat” olarak adlandırılan hikâyelerde karşımıza çıkmaktadır. Memorat türünde, genelde mitik anlayış çerçevesinde alt seviyede bulunan demonolojik ve olağanüstü olarak değerlendirilen varlıklar yer almaktadır. Bu bağlamda çalışmada Rus halk biliminde kabul edilen "alt” ve "üst” mitoloji kavramları da ele alınmaktadır. Rus dilinde "batıl inançlı memorat” (bıliçka) teriminin yanı sıra, "batıl inançlı fabulat” (bıvalşçina) da mevcuttur. Rus halk biliminde 1915 yılında "Belozersk Bölgesi Masalları ve Şarkıları” (Skazki i pesni Belozerskogo kraya) adlı çalışmasında Boris ve Yurii Sokolov "bılichka” kavramına ilk defa değinmişlerdir. Rus memoratları üzerinde çalışan bilim adamları arasında S. Sadovnikov, N.E. Onçukov, D.K. Zelenin, L.N. Vinogradova, Ye. Ye. Levkiyevskaya, S.M. Tolstaya bilinmektedir. Memorat türünün ya da diğer bir deyişle batıl inançlı hikâyelerin incelenmesi, etnograf, tarihçi ve halk edebiyatçılar için büyük ölçüde önem taşımaktadır.Keywords : memorat, bıliçka, bıvalşçina, Rus, halk edebiyatı