- Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi
- Vol: 35 Issue: 4
- Erzurum’un ilk planlama deneyimi: 1939 Lambert planı
Erzurum’un ilk planlama deneyimi: 1939 Lambert planı
Authors : Doğan DURSUN
Pages : 1877-1896
Doi:10.17341/gazimmfd.676723
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2020-07-21
Article Type : Research
Abstract :Erzurum, Cumhuriyetin ilk yıllarında imar planı yapılarak modernleşmesi ve kalkınması hedeflenen kentlerimizden birisidir. ‘Lambert Planı’ adıyla anılan ve Erzurum kentinin çekirdek alanını oluşturan 1939 tarihli plan, Erzurum kentinin ilk planlama deneyimidir ve 1939 yılında Fransız plancı J.H.Lambert tarafından yapılmıştır. Görseline bugüne kadar hiçbir çalışmada yer verilmemiş olan plan 1939 ile 1957 yılları arasında Erzurum kent biçiminin gelişimine yön vermiştir. Bu çalışmada Lambert Planı, imar planı tekniğine uygun biçimde gün yüzüne çıkarılarak plan açıklama raporu olan "Erzurum’un Urbanizm Planı 1939’da” sunulan bilgiler ışığında irdelenmiş, plan kararları ve uygulanma düzeyleri incelenmiştir. Kentsel mekânın günümüzdeki hali bu plan kararları bağlamında sorgulanmış, plana uyan ve uymayan gelişmeler ortaya konmuştur. Çalışma kapsamında bir yandan planın Erzurum kent merkezinin günümüz dokusuna etkileri incelenirken diğer yandan yine bu planın 1933 yılı Yapı Yollar Kanunu’nun şehircilikle ilgili tanımladığı usul ve esaslara uygunluk düzeyi tartışılmıştır. İlk olarak plan öncesi döneme dair bilgiler verilerek Lambert’in kararlarına etki eden unsurlar ortaya konmuştur. Sonrasında Lambert Planı, kentsel alan kullanımları çerçevesinde (ulaşım, ticaret, konut, yeşil alanlar, koruma alanları, yeni bölgeler ve sanayi bölgeleri) hem 1933 Yapı Yollar Kanunu hem de günümüz yapılaşmaları açısından irdelenmiştir. Bütün bu hususlar ışığında Lambert Planı’nın Erzurum kenti mekânsal planlama tarihi açısından önemi ortaya konmuştur.Keywords : Erzurum, kent merkezi, 1933 yapı yollar kanunu, lambert planı