- Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi
- Vol: 35 Issue: 2
- Üretimin su ayak izinin incelenmesi: Diyarbakır ili için bir vaka çalışması
Üretimin su ayak izinin incelenmesi: Diyarbakır ili için bir vaka çalışması
Authors : Abdullah MURATOĞLU
Pages : 845-858
Doi:10.17341/gazimmfd.543933
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2019-12-25
Article Type : Research
Abstract :Hızlı kentleşme, kişi başına düşen su tüketiminin artması ve gelişen endüstriye paralel olarak su kirliliğinin artması, bölgesel su kaynakları üzerinde daha etkili ölçüm, yönetim ve karar mekanizmalarının işleme alınmasını gerekli kılmıştır. Su ayak izi (SA) kavramı, özellikle su kaynakları yönetimine destek sağlamak için ekolojik ve karbon ayak izlerine benzer şekilde son yıllarda literatüre kazandırılan yeni bir parametredir. Herhangi bir alan veya ürünün su ayak izi, üretim süreci boyunca doğrudan veya dolaylı olarak işleme alınan veya kirletilen su kaynaklarının toplam hacmini ifade eder. Bu çalışmanın temel amacı, 2008-2019 yılları arasında Diyarbakır ilinde tarım, hayvancılık, endüstriyel üretim ve evsel kullanımından kaynaklanan mavi ve yeşil su ayak izlerinin detaylı olarak analiz edilmesidir. Buna göre, bölgenin ortalama SA değeri 3,43 milyar m 3 /yıl olarak hesaplamıştır. İl genelindeki su kaynaklarının büyük çoğunluğunun % 86’lık bir oranla tarımsal ürünlerin yetiştirilmesinde kullanıldığı, mevcut taze suyun % 49’unun yüzey ve yeraltı suyundan tedarik edildiği ve kurak sezonda bu oranın % 62’ye kadar yükseldiği tespit edilmiştir. İlde yetiştirilen tarımsal ürünlerin sanal su muhtevaları ve toplam su kullanımları ayrıca hesaplanmış ve tartışılmıştır. Mevcut çalışma, ülkemizde yapılan ilk bölgesel SA analizlerinden biri olup, tarımsal planlama, evsel ve endüstriyel su tahsisi, atık yönetimi ve su kaynaklarının sürdürülebilirliği gibi konularda katkıda bulunması beklenmektedir.Keywords : Su ayak izi, Diyarbakır, mavi su, evapotranspirasyon, bitkisel üretim