- Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
- Vol: 11 Issue: 3
- GİRDİ KATSAYILARININ GÜNCELLENMESİ İÇİN RAS VE HEDEF PROGRAMLAMA MODELLERİNİN KULLANIMI
GİRDİ KATSAYILARININ GÜNCELLENMESİ İÇİN RAS VE HEDEF PROGRAMLAMA MODELLERİNİN KULLANIMI
Authors : Şenol Altan, Ayşe Ediz
Pages : 79-92
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2009-12-01
Article Type : Other
Abstract :Bir ekonomideki sektörler arasında var olan karşılıklı ilişkilerin ekonominin bütünü çerçevesinde sayısal olarak incelenmesinin bir yolu da girdi-çıktı çözümlemesidir. Bu çözümlemede sektörler arası mal ve hizmet akışı ile sektörel diğer ekonomik büyüklükler, girdi-çıktı tabloları ya da diğer bir ifadeyle endüstriler arası işlemler tablosunda gösterilmektedir. Bu tablolar aracılığıyla sektörel üretim planlaması, sektörel fiyat ve maliyet analizleri, sektörel yatırım ve verimlilik analizleri yapılmasının yanında ekonominin yapısal analizi ve planlaması ile dönemler arasında karşılaştırmaların yapılması da mümkündür. Hazırlanması zaman alıcı ve maliyetli bir süreç olduğundan, girdi-çıktı tablolarının düzenli olarak her yıl yayınlanması pek mümkün olmamaktadır. Dolayısıyla bu tabloların, model ve iktisadi planlama çerçevesinde kullanılması gecikmelere neden olduğu gibi, kullanılan bilginin eskimesine de yol açmaktadır. Girdi-Çıktı(G-Ç) tablosundan hareketle hesaplanan ve girdiler ile çıktılar arasındaki ilişkiyi tanımlayan girdi katsayıları da bu tabloların gecikmesi ile güncelliğini yitirmektedir. Bu nedenle tabloların yayınlanması beklenilmeden temel olarak alınan bir girdi-çıktı tablosundan hareketle yeni girdi-çıktı katsayılarının hazırlanmasına ilişkin bir takım yöntemler geliştirilmiştir.Bu çalışmada Türkiye’de 2002 yılı için girdi katsayılarının tahmini, RAS ve hedef programlama modellerinden yararlanılarak yapılmış ve bu tahmin değerlerinin 2002 yılına ait gerçek girdi katsayıları ile uyumluluğunun bir testi yapılmıştır. Bunun için 1998 yılı tablosu temel tablo, 2002 yılının tablosu ise hedef yılı tablosu olarak alınmıştır. Çalışmanın yapılabilmesi için öncelikle 1998 yılına ait girdi-çıktı tablosu NACE sınıflandırmasına dönüştürülmüş ve sektör sayısı 59 ‘a indirgenmiştir. Hedef programlama modellerinin çözümünde LİNGO8 paket programı, RAS modelinin çözümünde TÜİK’den alınan paket program kullanılmıştır. Çözüm sonuçlarının gerçek değerleri ne derece yakaladığının testi için Theil istatistiği kullanılmıştır.Keywords : Girdi-Çıktı Tabloları, Girdi Katsayılarının Güncellenmesi, RAS, Hedef Programlama, Theil Eşitsizlik Katsayısı.