- Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
- Vol: 38 Issue: 3
- Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği Adaptasyon Çalışması
Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği Adaptasyon Çalışması
Authors : Feride Şahin, Salih Ateş
Pages : 1173-1205
Doi:10.17152/gefad.406601
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-30
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırmada ortaokul öğrencilerine yönelik olarak Fives, Huebner, Bırnbaum, Nicolich (2014) tarafından geliştirilen Bilimsel Okuryazarlık Ölçeğinin (BOÖ) Türkçeye adaptasyon çalışması yapılmıştır. Bu ölçme aracı bünyesinde iki ölçeği barındırmaktadır. Bunlardan birincisi tek faktörlü yapıya sahip Sergilenen Bilimsel Okuryazarlık (BO-S) testi; ikincisi üç faktörlü yapıya sahip Bilimsel Okuryazarlık Motivasyon ve İnançlar (BO-Mİ) ölçeğidir. Ölçek, dilsel eşdeğerlik çalışmasının ardından, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amacıyla Ankara ili merkez ilçelerindeki 7. sınıfta öğrenim gören toplam 500 öğrenciye uygulanmıştır. Her iki ölçeğin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi (DFA) tekniği kullanılarak incelenmiştir. BO-S için yapılan analizler sonucu testteki 10, 11, 15 ve 16. soruların BO-S’nun Türkçeye uyarlanan yapısının geçerli göstergesi olmadığı bulunmuştur. Bu sorular için gerekli görülen düzeltmeler yapılmış ve test başlangıçtaki örnekleme benzer 823 kişiden oluşan yeni bir örnekleme uygulanmıştır. Yapılan [1] DFA analizleri neticesinde, uyum iyiliği kriterleri testin tek faktörlü yapısının kabul edilebilir olduğunu ancak 16. sorunun BO-S’nun Türkçe versiyonunun yapısının geçerli göstergesi olmadığını göstermiştir. Alan uzmanları ile yapılan görüşmeler neticesinde 16. soru testten çıkarılmıştır. Testin Cronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.67 olarak bulunmuştur. BO-Mİ için yapılan DFA analizleri sonucunda uyum iyiliği kriterleri ölçeğin yapısının kabul edilebilir olduğunu göstermektedir. BO-Mİ Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayısı, konu değeri alt boyu için 0.70, bilimsel okuryazarlık öz-yeterliği için 0.70 ve bilime yönelik epistemolojik inançlar için 0.86 olarak bulunmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara dayanarak BOÖ’nin Türkçeye uyarlanan formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğuna karar verilmiş olup belirtilen düzeydeki öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin ölçülmesinde kullanılabileceği düşünülmektedir. *Bu makalenin içeriği, " Bilim Okuryazarlığı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması ” başlığı altında XIII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur.Keywords : Bilimsel Okuryazarlık, Konu Değeri, Öz-yeterlik, Epistemolojik İnanç