- Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi
- Vol: 9 Issue: 2
- İtki Vektörünün Doğrusal Kontrolünde Uçuş Yolu Takip Başarımının İncelenmesi
İtki Vektörünün Doğrusal Kontrolünde Uçuş Yolu Takip Başarımının İncelenmesi
Authors : Nuri Atik, Serkan Gürkan
Pages : 334-346
View : 33 | Download : 35
Publication Date : 2023-08-31
Article Type : Research Article
Abstract :Füze ve roket gibi lüle çıkışlı yönelendirmeye sahip uçar sistemlerin uçuş yolu kontrolünde aerodinamik kontrol (kanat, kanard ve kuyruk) yöntemleri geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bununla beraber son zamanlarda gerçekleştirilen uluslararası çalışmalarda görüldüğü üzere, bu sistemlerin yüksek manevra yeteneklerinin geliştirilmesi gerekliliği ortadadır. Günümüzde bu sistemlerin yüksek manevra kabiliyetine ulaşmaları maksadıyla aerodinamik kontrol yöntemleriyle birlikte itki vektör kontrol sistemleri de kullanılmaktadır. İtki vektör kontrol sistemleri oldukça farklı tekniklerle uygulanmaktadır. İtki vektör kontrol sistemleri özellikle askeri alanlarda kullanılan kısa mesafeli füze sistemlerine yüksek manevra kabiliyeti kazandırma noktasında oldukça etkilidir. Bu çalışmada sabit lüle ailesinden, mekanik saptırıcılı özellillere sahip jet kanatçıkları yöntemi ele alınmıştır. Çalışma kapsamında; jet kanatçıkları yönteminin incelenebileceği bir prototip geliştirilmiş, bu prototipin hareketlerinin kontrol edilebileceği bir test düzeneği üretilmiştir. Tasarlanarak üretilen sistemde mikrodenetleyici tabanlı bir mimari kullanılmış, jet kanatçıkları yöntemi MATLAB/ Simulink ortamında PI ve PID teknikleri ile denetlenmiş ve gerçek zamanlı sonuçlar le alınmıştır. Benzetim ve deneysel çalışmalar neticesinde itkinin elektrikli bir aygıtla sağlandığı ve yönlendirmenin jet kanatçıkları ile gerçekleştirildiği itki vektör kontrol sisteminde PID kontrol ile başarımın PI kontrole oranla daha iyi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : İtki vektör kontrolü, jet kanatçıkları, kontrol teknikleri, gömülü sistemler, aerodinamik.