- Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi
- Vol: 26 Issue: 4
- Sokol Hareketi: Nasyonalist ve Politik Bir Araç Olarak Jimnastiğin Kullanımı
Sokol Hareketi: Nasyonalist ve Politik Bir Araç Olarak Jimnastiğin Kullanımı
Authors : Aylin Ugurlu, Tolga Şinoforoğlu
Pages : 481-499
Doi:10.53434/gbesbd.984507
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2021-10-27
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı Sokol hareketinin ortaya çıkışı, diğer ülkelerdeki yansımaları ve milliyetçilik düşüncesi üzerinden siyasi etkilerinin değerlendirilmesidir. Sokol Hareketi tarihinin Prag Jimnastik Kulübü’nün 1862’de Miroslav Tyrš tarafından kurulmasıyla başladığı kabul edilmektedir. Tyrš, Sokol Hareketi ile halkını jimnastiğe teşvik ederek tüm Slav halklarını kültürel ve ulusal bakımdan iyileştirmeyi amaçlamıştır. Sokol Hareketi’nin görevi ise üyelerini ahlaklı, etik ve estetik açıdan, demokrasi prensiplerine uyumlu biçimde beden eğitimi vasıtasıyla ulusal bütünlük yolunda eğitmek olarak tanımlanmıştır. Alman ve İsveç jimnastiklerini kendi milli ihtiyaçlarına göre harmanlayan Tyrš, kısa sürede tüm Slav halkları üzerinde iz bırakmış ve Sokol 20. yüzyıl başlarından itibaren başta Orta, Doğu ve Güney Avrupa olmak üzere tüm dünyaya yayılmıştır. Özgürlük ve demokrasi arzusu ile ezilen ulusların yabancı esaretinden kurtuluşunun en güçlü temsilcilerinden olan Sokol, başlangıçtan itibaren Slav ulusal bilincinin ve milliyetçiliğinin oluşmasında önemli rol oynamış ve diğer halklara da örnek olmuştur. Gerek Slav yurdu dışında yaşayan Slavların örgütlenmeleri gerekse farklı toplumların Sokol benzeri örgütlenme çalışmaları, beden eğitimi ve spor yoluyla yurt savunmasının ve halkı güçlendirmenin en önemli araçları olmuşlardır. Sokol’un 50 yıldan kısa sürede ulaştığı devasa güç her dönem siyasilerin ilgisini çekmiş, yönetim şekilleri değişse de Sokol Hareketi hükümetlerin sosyal politikalarının önemli bir parçasını oluşturmuştur. Benzer biçimde Sokol’un güçlü ve sistematik yapısı ülke düşmanları tarafından bir tehdit olarak algılanmış ve işgal dönemlerinde Sokol Hareketi pasivize edilmeye çalışılmıştır. Ancak farklı dönemlerde kesintiye uğrasa da Sokol Hareketi, özellikle Sokol Festivalleri yoluyla her dönem halkla bütünleşmeyi sağlamış ve günümüze kadar varlığını sürdürmeyi başarmıştır. Sokol günümüzde halen Çek milliyetçiliğinin en önemli yapı taşlarından birini oluştururken, ulusal bilincin ve demokrasinin de en güçlü savunucusu olmaya devam etmektedir.Keywords : Sokol, Çek Cumhuriyeti, Miroslav Tyrš, Beden eğitimi ve spor, Milliyetçilik