Kolektif İçtihat ve Mahiyeti
Authors : Seyyit Ali ALBAYRAK
Pages : 70-87
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2019-12-15
Article Type : Research
Abstract :Kolektif içtihat ya da heyet içtihadı genel olarak "bir grup müçtehidin şer’i zanni bir hükme ulaşabilmek için beraberce gayret serf etmeleri” şeklinde tanımlanmaktadır. Kolektif içtihat kurumsal bir yapı ve içtihat yöntemi olarak temel fıkıh eserlerinde yer almamaktadır. Esas itibariyle istişare yöntemiyle bir sonuca varmak ve karşılaşılan bir problemi hükme bağlamak olan kolektif içtihadın başlangıcını ( bugünkü kurumsal yapıda olmasa bile ) Hz. Peygamber dönemine kadar götürmek mümkündür. Çağımızda karşılaşılan problemlerin çözümünde yaşanılan zorluklar müçtehitlerin problemi tek başlarına hükme bağlamasını ve tatmin edici bir sonuca ulaştırmasını zorlaştırmıştır. Bu durum münferit olarak içtihat etmek yerine farklı görüşlerin bir arada değerlendirilerek bir sonuca varıldığı kolektif içtihadı zorunlu kılmıştır. Hızlı bir şekilde değişen hayatın karmaşık ve bir o kadar da çeşitli problemlerini çözmede, İslami ilimlerin diğer ilim dallarıyla işbirliği yapması da gündeme gelmiştir. Bu bağlamda günümüzde farklı ülkelerde kurulmuş olan ulusal ve uluslararası fıkıh meclisleri karşımıza çıkmaktadır. Bahsi geçen bu meclisler karşılaşılan yeni problemleri içtihat yönteminin kolektif akılla birleştirilmesi sonucunda çözüme kavuşturmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir konu ise, kolektif içtihat ve icma’ ın birbirleriyle karıştırılmasıdır. İcma’ da tüm müçtehitlerin ittifakı söz konusu ve icma’ ın esası durumunda iken, kolektif içtihatta alınan kararlarda müçtehitlerin tamamının değil salt çoğunluğunun oluru önemlidir. Biz de bu makalemizde kolektif içtihat ve mahiyetini ve içtihat meclislerini aktarmaya çalışacağız.Keywords : Kolektif içtihat, Heyet İçtihadı, İçtihat Meclisleri